Rusya – Ukrayna savaşı nasıl biter? – İsveç ve Finlandiya, NATO’ya katılmak için harekete geçti –
Rusya – Ukrayna savaşının 48. gününde, savaşı sona erdirmek için belirgin bir yol haritası getirmiyor, ancak görünen şu ki; her iki taraf da giderek tükeniyor. Ukrayna’da savaş nasıl biter? Şu an için bu sorunun cevabı çok açık değil. Bu yüzden Rusya, Kiev’i ele geçirme girişiminden vazgeçmek zorunda kaldıktan sonra her iki taraf da Donbas’ta bir güç denemesi için hazırlanıyor.
Ruslar güneyde ve doğuda kuvvet topluyor. Moskova ve Kiev, Donbas’ta güç denemesine hazırlanırken batı ikilemle karşı karşıya kalıyor. Moskova’nın sorunu, halihazırda hırpalanmış kuvvetlerinin görevi yerine getirip getiremeyeceği şeklinde. Batı istihbaratından dün yapılan bir tahmine göre, Rus taburlarının 37 – 38’i Kiev, Çernihiv ve Sumi çevresinde harap edildikten sonra “mücadelede etkisiz” kalındığı şeklinde.
Ukrayna için, artık varoluşsal değilse de, mevcut aşama veya aşamaların sorunu ortada. Kiev, batılı tanksavar silahlarıyla aşırı genişlemiş Rus mekanize kuvvetlerine karşı etkili karşı saldırılar düzenleyebileceğini gösterdi.
Batı desteğiyle Ukrayna’nın hedefi ise İngiltere yazılı basının da yer alan yorum satır aralarında net okunuyor; işgalci Rusya’yı çıkmaza sokmaya çalışmak. Ukraynalı yetkililer, Rusya’nın güneydoğudaki Mariupol kentine zehirli madde taşıyan bir insansız hava aracı düşürdüğünü iddia etti. Donetsk’teki Rus güçleri ise kimyasal silah kullandığını yalanlıyor.Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün Belarus lideri Alexander Lukashenko ile görüşmesi beklenen Rusya’nın uzak doğu Amur bölgesini ziyaret ediyor.
Ukrayna’nın batılı müttefikleri Putin işgaline burnunu sokmak mı istiyor, yoksa 24 Şubat’ta çatışmalar başlamadan önce mevzilerine geri dönmeyi mi umuyor? Bunu zaman ve önümüzde ki günlerde ki hamleler gösterecektir. Polonya’nın cephaneliğinde bulunan yaklaşık 100 Rus T-72 tankını tedarik etmesine izin verilip verilmeyeceği savaşın gidişatında bir dönüm noktası olabilir, deniliyor.
Diğer yandan Dünya Bankası’na göre Ukrayna, Putin’in talep ettiği gibi askerden arındırılamadı. Ancak ekonomisi harap durumda ve bu yıl tahminen %45 oranında küçüldüğü belirtiliyor. Birleşmiş Milletler, Ukrayna’da kadınlara ve çocuklara yönelik şiddetle ilgili soruşturma açılması çağrısında bulundu.
İsveç ve Finlandiya, NATO’ya katılmayı konuşuyor tartışıyor, Anketlere göre, batı ittifakı NATO’ya halk desteği her iki ülkede de ikiye katlandı –
İsveç ve Finlandiya, resmi olarak NATO ile askeri olarak uyumlu değiller, ancak NATO’ya katılmak için şimdiden harekete geçildiğini bu sabah ki Guardian gazetesi yazdı. Anketlere göre, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından batı ittifakı NATO’ya halk desteği her iki ülkede de ikiye katlandı.
İsveç’in iktidar partisi, ülkenin NATO’ya katılması gerekip gerekmediğini tartışmaya başladı ve komşu Finlandiya, Moskova’nın İskandinav ülkelerinin katılımının Avrupa’ya “istikrar getirmeyeceği” konusunda uyardığı için haftalar içinde bir karara varmayı bekliyor.
Her iki ülke de askeri olarak resmi olarak uyumlu değil, ancak çok sayıda kamuoyu yoklamasına göre, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana NATO üyeliğine verilen halk desteği neredeyse iki katına, İsveç’te yaklaşık %50 ve Finlandiya’da %60’a ulaştı.
İsveç’in başbakanı Magdalena Andersson liderliğindeki merkez sol Sosyal Demokratları, “güvenlik incelemelerinin” 30 ulustan oluşan ittifaka katılmaktan daha fazlası olduğunu ve partinin üyelerin desteği olmadan bile başvurmaya karar verebileceğini söyledi. Andersson, savaşın patlak vermesiyle birlikte uyumsuzluğun “İsveç’in çıkarlarına iyi hizmet ettiğini” vurgulayarak, Moskova’nın saldırganlığı ışığında politikayı “tartışmaya hazır” olduğunu söyledi ve Mart ayı sonlarında NATO’ya katılmayı “dışlamadığını” söyledi.
Başbakan Magdalena Andersson dün yaptığı açıklamada, “Rusya Ukrayna’yı işgal ettiğinde, İsveç’in güvenlik pozisyonu temelden değişti” dedi. Sosyal Demokrat genel sekreter Tobias Baudin, güvenlik incelemesinin “yazdan önce” tamamlanacağını vurguladı. Merkez sağ muhalefet partilerinin NATO uygulamasını destekleyeceklerini söylemeleri ve aşırı sağ İsveç Demokratlarının da bu fikre açık olmasıyla birlikte, sorunun 11 Eylül’de yapılacak parlamento seçimlerinde önemli bir konu olması bekleniyor.
Rusya ile 1340 km (830 mil) sınır paylaşan Finlandiya İsveç gibi, soğuk savaşın sonunda katı tarafsızlık konumunu terk ettikten sonra Nato’nun, ittifakıyla ilgili kararını yaz ortasından önce açıklaması bekleniyor.
Finlandiya’nın eski başbakanlarından Alexander Stubb, AFP’ye, Helsinki’nin NATO’ya katılmak için başvuracağının “öngörülen bir sonuç” olduğunu söyledi, muhtemelen Madrid’de Haziran ayında yapılacak NATO zirvesine kadar kararın netleşeceği anlaşılıyor.
Hükümet tarafından yaptırılan bir ulusal güvenlik incelemesinde, Fin milletvekillerinin oylamadan önce soru üzerinde karar vermelerine yardımcı olmak için önümüzdeki hafta parlamentoya sunulacak ve yakın tarihli bir anket, ülkenin 200 milletvekilinden sadece altısının karşı çıktığını öne sürdü. Ülkenin başbakanı Sanna Marin geçen hafta yaptığı açıklamada, “Çok dikkatli tartışmalar yapacağız, ancak gereğinden fazla zaman almayacağız. Sanırım tartışmayı yaz ortasından önce bitireceğiz,” dedi.
Her iki ülke de NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg’den başvurularının memnuniyetle karşılanacağına dair kamu güvencesinin yanı sıra ABD, İngiltere, Almanya, Fransa ve Türkiye dahil olmak üzere birçok üyeden destek ifadeleri aldı. Ancak sözcü Dmitry Peskov dün yaptığı açıklamada, ittifakın “çatışmaya yönelik bir araç” olduğunu ve olası katılımının “Avrupa kıtasına istikrar getirmeyeceğini” söyleyen Kremlin tarafından bu hareket neredeyse kesinlikle bir provokasyon olarak görüleceğini belirtti.