ABD, Rusya’dan satın alınan S-400 hava savunma sistemi nedeniyle Türkiye’ye CAATSA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) kapsamında yaptırım uyguladığını hafta başında açıkladı.
Bu yaptırımlar nedeniyle Türkiye Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ABD’den ihracat lisansı alamayacak, ABD’li ve uluslararası finans kuruluşlarının kredilerinden faydalanamayacak.
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ile beraber kurumdan üç yönetici yaptırım listesine alındı.
Erdoğan: Düşmanca bir saldırı
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Çarşamba günü yaptığı açıklamada, yaptırımların Türkiye’nin savunma sanayisine yönelik “düşmanca bir saldırı” olduğunu ve başarısız olmaya mahkum olduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Perşembe günü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Rus S-400 füze savunma sistemleri satın alımını geri almayacağını ve ABD’nin devralımla ilgili uyguladığı yaptırımları değerlendirdikten sonra karşılıklı adımlar atacağını söyledi.
Çavuşoğlu Kanal 24’e verdiği demeçte, “Bu doğrultuda adımlarımızı mutlaka atacağız” dedi ve “Yaptırımların hafif ya da sert olması önemli değil, yaptırımlar kendi içlerinde yanlıştır” diye ekledi.
Çavuşoğlu aynı programda yaptığı açıklamada, ABD’nin YPG/PKK’ya verdiği desteğin sürmesi ve FETÖ’nün ABD’deki varlığına müsamaha gösterilmeye devam edilmesi durumunda, bu sorunların masada kalmaya devam edeceğinin altını çizdi.
Çavuşoğlu-Pompeo görüşmesi
Diğer yanda ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD’nin Türkiye’ye getirdiği CAATSA yaptırımları hakkında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’yla telefon görüşmesi yaptı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Cale Brown’un yaptığı yazılı açıklamaya göre, Pompeo görüşmede Çavuşoğlu’na, “Türkiye’nin S-400 alımının Amerikan personeli ve askeri teknolojisinin güvenliğini tehlikeye attığını ve Rusya’nın Türk Silahlı Kuvvetleri ve savunma sanayine erişim imkanı tanıdığını” söyledi.
Pompeo görüşmede, yaptırımların hedefinin Rusya’nın önemli oranda gelir, erişim ve etki gücü elde etmesini önlemek olduğunu ve Türkiye ya da diğer herhangi bir ABD müttefiki veya ortağının askeri kabiliyetleri ya da muharebeye hazırlık düzeyine zarar verme niyeti taşımadığını vurguladı.
Türkiye, savunma sistemlerini bir NATO müttefikinden tatmin edici koşullarda alamadığı için S-400’leri zorunlu olarak satın aldığını söylüyor.
Amerika Birleşik Devletleri, S-400’lerin F-35 savaş uçakları ve NATO’nun daha geniş savunma sistemleri için bir tehdit oluşturduğu görüşünde. Türkiye bunu reddediyor ve S-400’lerin NATO’ya entegre edilmeyeceği konusunda teminat veriyor.
Devlete ait Anadolu Ajansı’na konuşan SSB Başkanı İsmail Demir, önlemlerin etkisini küçümseyerek mevcut sözleşmeleri etkilemediğini ve sadece sınırlı sayıda Türk şirketini kapsadığını söyledi.
Hindistan neden endişeli?
ABD’nin NATO müttefiki Türkiye’ye yaptırım kararının, Rusya’dan askeri ekipman almak isteyen diğer Amerikan müttefiklerine de bir mesaj olduğuna dikkat çekiliyor.
Hindistan, beş adet S-400 füze savunma sistemi için 2018’de 5,43 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı.
Hindistan, gelecek yılın başlarında S-400 hava savunma sistemini teslim almaya hazırlanırken, Yeni Delhi, Washington’un hareketlerini yakından izliyor. Delhi, göreve devralacak Biden yönetiminin kararı tersine çevirmek için çalışmayacağını umuyor.
ABD, CAATSA kapsamındaki yaptırım tehdidi ve alternatif bir füze savunma sistemi teşvikiyle defalarca Hindistan’ı Rus sisteminden caydırmaya çalıştı.
Öyle ki Uluslararası Güvenlik ve Yayılmanın Önlenmesi Sekreter Yardımcısı Christopher Ford geçen hafta yaptığı bir açıklamada, “Umarız dünyadaki diğer ülkeler de Birleşik Devletler’in CAATSA yaptırımlarını tam olarak uygulayacak ve Rus ekipmanlarının daha fazla satın alınmasından kaçınacaklardır” dedi.
ABD’nin Hindistan’ı “Hint-Pasifik stratejisinde” kilit bir ortak olarak gördüğü bir zamanda, CAATSA kapsamında Yeni Delhi için bir miktar “esneme” sağladığına dair haberler çıkmıştı.
