Çin liderleri iktidardaki Komünist Parti’nin tarihine ilişkin karar tasarısını onaylayarak Devlet Başkanı Xi Jinping’in gelecek yıldan sonra da görevde kalmasının önünü açtı. Tasarıyla birlikte Xi Jinping Çin Komünist Partisi tarihinde Mao ve Deng’le aynı statüye sahip olmuş oldu.
Çin’in resmi Xinhua Haber Ajansı, partinin önemli başarıları ve tarihi deneyimine ilişkin karar tasarısının Komünist Parti’nin dört gün süren ve Perşembe günü tamamlanan Merkez Kurul toplantısında kabul edildiğini aktardı. Karar tasarısının kabul edilmesinin, Xi Jinping’e iktidardaki Komünist Parti’nin Mao Zedong gibi önemli isimleri arasına girmesinin önünü açması bekleniyor.
Tarihte daha önce iki kez görüldü
Söz konusu tasarı, Çin Komünist Partisi’nin 100 yıllık tarihinde görülen üçüncü benzer tasarı. 1949’da partiyi iktidara taşıyan Mao Zedong ve Çin’i güçlü bir ekonomi merkezine dönüştüren reformları uygulayan Deng Xiaoping döneminde benzer tasarılar kabul edilmişti.
Xi Jinping döneminde de benzer bir adım atılması, Çin liderinin parti genel sekreteri olarak ikinci beş yıllık görev süresinin dolacağı önümüzdeki sene görevden ayrılmasını öngören 20 yıllık parti geleneğini göz ardı edecek düzeyde yetkiyi kendinde topladığını gösteriyor.
Çin Komünist Partisi 2018 yılında Xi Jinping’in görev süresine ilişkin kısıtlamaları kaldırmış, bu adım Çin liderinin iktidarda kalma niyetinin bir göstergesi olarak değerlendirilmişti. Söz konusu açıklamanın partinin Çin’in ekonomik yükselişine ilişkin başarıların altını çizerken, ülkede iktidarın ilk yıllarında can kaybının da yaşandığı siyasi şiddet olaylarını ve insan hakları ihlalleri konusunda gittikçe artan şikayetleri görmezden gelmesi bekleniyor.
Çin’de devlet başkanlığı görevine ilişkin süre kısıtlamaları 2018’de kaldırıldığında, yetkililer Xi Jinping’e ekonomik ve diğer reformların uygulanmasını sağlamak için daha fazla zamana ihtiyaç duyabileceğini söylemişti.
Xi Jinping’in ülke siyasetinde bir rakibi yok; ancak iktidarda kalma girişiminin partide yükselme şanslarının azaldığını gören daha genç isimleri uzaklaştırabileceği konuşuluyor.
“Uzun süren tek lider iktidarı daha kötü bir ekonomik performansa yol açabilir”
Asya, Afrika ve Latin Amerika’da başka ülkelerin deneyimlerine dikkat çeken siyaset bilimciler, uzun süre tek bir liderin iktidarda kalmasının daha kötü kararlar ve daha kötü bir ekonomik performansa yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
Çin lideri Xi Jinping, partinin geniş propaganda imkanları üzerindeki kontrolunu kendi itibarını güçlendirmek için kullanıyor.
Çin devlet medyası Xi Jinping’i Corona virüsüyle mücadele, Çin’in teknoloji alanında yükselişi ve geçtiğimiz yıl Ay’dan kaya parçalarının toplandığı uzay misyonu gibi milli başarılarla özdeşleştiriyor.
1981 yılında Deng döneminde yapılan değerlendirme partinin aşırı radikal 1966-76 Kültür Devrimi kalkışmasıyla arasına mesafe koymuştu.
Xi Jinping ise bunun tersine partinin iktidardaki ilk yıllarına ilişkin olumlu bir imajı teşvik ederek Çin’in önde gelen ekonomik, siyasi ve kültürel bir güç olarak “orijinal misyonunu” canlandırması çağrısında bulundu.
