Wagner patronunun müttefikleri Rusya savunma bakanlığını kendisine suikast düzenlemekle suçluyor; Uçuş verileri uçağın aniden düştüğünü teknik olarak gösteriyor – Kremlin, Prigozhin’in jet kazasında öldüğü haberine sessiz kaldı –
Putin’i küçük düşüren Prigozhin’in uçak kazasında ölmesi, bu sabahki dünya basınında pek sürpriz gibi durmuyor. Yevgeny Prigozhin’in iki ay önce “Moskova’ya yürüyüşü” sonrasında, CIA şefi William Burns, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in intikamını almak için acele etmeyeceğini tahmin etmişti ama süreç kısa işledi ve tecrübeli CIA ismi yanıldı. Yevgeny Prigozhin ilginç bir hayat hikayesine sahip bir kişilik. Prigozhin’in kurduğu paralı asker örgütü Wagner’in esasen ilk önce dörde bölündüğü de biliniyor. Wagner’in Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonlarındaki önemli rolü, Putin ve Kremlin’i utandıran Moskova’ya yürüyüşünün ardından zaten büyük ölçüde kısıtlanmışken, bir an için de olsa Prigozhin nüfuzun bir kısmını geri almaya çalışıyormuş gibi görünüyordu.
Peki paralı asker grubu Wagner lidersiz hayatta kalabilir mi? Yevgeny Prigozhin’in ölümünün bildirilmesinin ardından şimdi akıllara gelen soru şu; Wagner grubu için sırada ne var? Prigozhin’in hızlı yükselişi savunma bakanlığındaki bazı yetkilileri rahatsız etmesine rağmen Putin’in savaş makinesi ‘Wagner’ tepesine sosisli sandviç satıcısı Prigozhin çıkmayı başarmıştı ama perde Moskova’dan St. Petersburg’a giden özel bir jet içinde dün kapandı.
İşte detaylar; Rusya havacılık otoritesi, Haziran ayında başarısız bir isyan başlatan Wagner şefi Yevgeny Prigozhin ve üst düzey Wagner komutanı Dmitry Utkin’in yolcular arasında olduğu , dün Moskova’dan St. Petersburg’a giden özel bir jet, Tver bölgesindeki Kuzhenkino köyü yakınlarında düştü. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı’na göre, uçaktaki 10 kişinin tamamı (yedi yolcu ve üç mürettebat) hayatını kaybetti.
Flightradar24 çevrimiçi takibi, Embraer Legacy 600’ün (uçak numarası RA-02795) Moskova saatiyle 18.11’de radardan çıktığını gösterdi . Sosyal medyada paylaşılan doğrulanmamış bir video klipte, özel jeti andıran bir uçağın gökten düştüğü görülüyordu. Doğrulanmamış başka bir klip, yerde yanan enkazı gösteriyordu.
Kazanın nedeni henüz netlik kazanmadı ancak Prigozhin’in müttefikleri hemen Rusya savunma bakanlığını kendisine suikast düzenlemekle suçladı . 500.000’den fazla abonesi olan ve Wagner’e bağlı bir Telegram kanalı olan Gray Zone, Wagner’i “Rusya’ya hainler” olarak adlandırdığı kimliği belirsiz kişilerin elinde ölen bir kahraman ve vatansever olarak selamladı.
Rus müfettişler cezai soruşturma başlattı . Reuters haber ajansına göre adı açıklanmayan kaynaklar Rus medyasına uçağın bir veya daha fazla karadan havaya füzeyle vurulduğuna inandıklarını söyledi. Ne Reuters haber ajansı ne de Guardian gazetesi bu haberi doğrulayamadı.
Diğer beş yolcunun isimleri ise Sergey Propustin, Evgeniy Makaryan, Aleksandr Totmin, Valeriy Chekalov ve Nikolay Matuseev’di . Mürettebatın isimlerinin Komutan Aleksei Levshin, yardımcı pilot Rustam Karimov ve uçuş görevlisi Kristina Raspopova olduğu belirtildi.
Prigozhin’in operasyonlarını kapsamlı bir şekilde ele alan St Petersburg haber kaynağı Fontanka’ya göre, Utkin’e ek olarak Prigozhin’e uçakta bir kameraman, Wagner’in lojistik müdürü ve Prigozhin’in kişisel güvenlik ekibi de eşlik ediyordu .
Pek çok kişi tarafından Vladimir Putin için aşağılayıcı olarak algılanan Prigozhin’in Rus savunma teşkilatına karşı başarısız isyanından iki ay sonra gerçekleşen ölümüyle ilgili Kremlin veya savunma bakanlığından herhangi bir resmi yorum yapılmadı .
Uçuş takip verilerine göre uçak, son 30 saniyesinde hızlı bir düşüş yaşayana kadar herhangi bir sorun belirtisi göstermedi.
Flightradar24’ten Ian Petchenik, uçağın “aniden aşağıya doğru bir dikey hareket” yaptığını söyledi. Yaklaşık 30 saniye içinde, 28.000 feet’lik seyir yüksekliğinden 8.000 feet’in üzerine düştü . Petchenik, “Ne olduysa çabuk oldu” dedi.
Bu jet tipi iyi bir güvenlik geçmişine sahip; 20 yılı aşkın hizmet süresinde kaydedilen yalnızca bir kaza var ve bu kaza mekanik arızayla ilgili değil. Embraer, Rusya’da Legacy 600 uçağının karıştığı bir uçak kazasından haberdar olduklarını ancak olayla ilgili daha fazla bilgiye sahip olmadıklarını ve uçağın uluslararası yaptırımlara tabi olduğu 2019’dan bu yana jete destek hizmeti sağlamadığını söyledi.
Prigozhin’in görünüşteki ölümü yurtdışında çok az sürpriz yarattı . Olayla ilgili brifingin ardından ABD Başkanı Joe Biden şunları söyledi: “Ne olduğunu tam olarak bilmiyorum. Ama şaşırmadım… Rusya’da Putin’in arkasında olmadığı pek fazla olay yok ama bunun cevabını bilecek kadar bilgim yok.”
Bu arada Rusya, Prigozhin’in başarısızlıkla sonuçlanan isyanından sonra bir askeri komutanın şimdiye kadarki en üst düzeyde görevden alınmasıyla General Sergei Surovikin’i Rus havacılık kuvvetleri komutanlığından da aldı . Surovikin, savunma bakanlığında Wagner’in müttefiki olarak görülüyordu ve kendisinin veya diğer üst düzey komutanların isyana yardım edip etmediği veya Prigozhin’in planları hakkında önceden bilgi sahibi olup olmadığı konusunda sorular sorulmuştu.
Bir Rus askeri pilotunun, altı ay süren istihbarat operasyonunun ardından helikopteriyle Ukrayna’ya sığındığı bildirildi . Bir Rus askeri blog yazarı, bir helikopterin “birkaç hafta önce” üç kişiyi taşıyan sınırı geçtiğini ancak uçağın yolunu kaybettiğini iddia etti. Ukraynalı yetkililer uçağın Ukrayna’ya indiğini doğruladı ancak daha fazla ayrıntı vermedi.
Fransa, Prigozhin uçağının düşmesinin nedeni hakkında ‘makul şüpheler’ olduğunu söyledi
Fransa bu sabah yaptığı açıklamada, Rusya’nın Wagner paramiliter grubunun başkanı Yevgeny Prigozhin’in öldüğü tahmin edilen uçak kazasının nedeni hakkında “makul şüpheler” bulunduğunu söyledi.”Bu kazanın koşullarını henüz bilmiyoruz. Hükümet sözcüsü Olivier Véran France 2 televizyonuna verdiği demeçte, “Bazı makul şüphelerimiz olabilir” dedi . Ajansların bildirdiğine göre, bir Reuters muhabiri de teyit etti, bu sabah kaza mahallinde siyah ceset torbalarını geren adamlar gördü.
Uçağın kuyruğunun bir kısmı ve diğer parçalar, adli tıp müfettişlerinin çadır kurduğu ormanlık alanın yakınında yerde yatıyordu. Yas tutanlar Perşembe sabahının erken saatlerinde Wagner’in St Petersburg’daki ofisinin yakınına çiçekler bıraktılar ve mumlar yaktılar.
