Özbekistan’a bağlı özerk bir cumhuriyettir. Özbekistan’ın batı kesiminde yer alır. Başkenti Nukus’tur. Karakalpakya, tarihsel Harezm topraklarını kapsar.
Karakalpak Muhtar Cumhuriyeti, Aral Gölü’nün güneydoğu ve güneybatısında yer alır. Orta kesim, Amuderya Irmağı vadisi ve deltasından oluşur.
Karakalpakistan’ın nüfusu yaklaşık 1.900.000’dir. Bu nüfusun % 50’si Karakalpak lar,
Diğer yarısı ise Özbek ve Kazak unsurlarıdır.
Karakalpakstan Cumhuriyeti kendi egemenlik ve kendi anayasası vardır bu anayasa çeçevesınde Özbekistan’dan ayrılma hakkına sahiptir.
Karakalpaklar Kazak Türkleri’nin bir boyu olarak da kabul edilebilir. Karakalpak’ça Türk Lehçelerinin Kıpçak grubuna girmektedir.
Karakalpaklar, 1936 yılı Aralık ayında Özbekistan’a katılmıştır. 1 Aralık 1990’da Cumhuriyet Yüksek Konseyi tarafından Karakalpakların özerkliği kabul edilerek Özbekistan’ın ilk ve tek özerk cumhuriyeti olduğu onaylanmıştır.
Turan coğrafyası olan Karakalpakistan’ın yüz ölçümü 165.000 Km2 dir.