Dünya çapında birçok kişinin heyecanla beklediği tam güneş tutulması bugün gerçekleşecek. Tutulma öncesi uzmanlar bir dizi uyarı yayınladı. Bunlardan en ilginci ise evcil hayvanlarla ilgiliydi. Öte yandan pek çok kişi Güneş tutulmasının Türkiye’den görülüp görülmeyeceğini merak ediyor. Peki, konu ile ilgili uzmanlar neler söyledi?
Oldukça nadir rastlanan ‘tam Güneş tutulması’ bugün Meksika, Kuzey Amerika ve Kanada’nın bazı bölgelerinden gözlemlenebilecek. Dünyanın diğer bazı bölgelerinde ise kısmi Güneş tutulması görülecek.
Ne kadar sürecek?
Tam Güneş tutulması, Güney Pasifik Okyanusu üzerinde başlayacak ve ABD’nin 13 eyaletinden geçecek. Meksika’nın Pasifik kıyıları, 8 Nisan günü saat 11:07’de (T.S.İ 21:00 suları) bu görsel şölenin ilk şahidi olacak.
Tam güneş tutulması boyunca ay çok küçük olacağından, Güneş’in diskini tamamen kapatamayacak. Bunun yerine sadece merkezi örterek, kenarlarda bir ateş çemberi bırakacak.
En uzun hali 4 dakika 48 saniye sürecek olan gökyüzündeki bu ateş çemberi, en iyi Amerika kıtasından görülebilecek.
Nerelerden görülecek?
NASA’ya göre, tutulma yolu Meksika‘dan başlayarak, ABD’nin Teksas eyaletinden girip, Oklahoma, Arkansas, Missouri, Illinois, Kentucky, Indiana, Ohio, Pensilvanya, New York, Vermont, New Hampshire ve Maine eyaletlerinden geçecek.
Cumhuriyet’in haberine göre tutulma, Kanada‘nın Güney Ontario eyaletine girdikten sonra Quebec, New Brunswick, Prens Edward Adası ve Cape Breton üzerinden geçerek Newfoundland‘da sona erecek.
Tam Güneş tutulması nedir?
Güneş tutulmaları, Ay’ın Dünya ve Güneş arasına girmesiyle oluşurken, tam güneş tutulmaları sırasında Ay, Güneş’in tüm ışığını bloke eder.
Tam tutulma ortalama her 18 ayda bir, Ay’ın karanlık siluetinin Güneş’in yoğun parlak ışığını tamamen kapatarak çok daha sönük olan güneş koronasının görünmesini sağlamasıyla meydana gelir. Herhangi bir tutulma sırasında, bütünlük en iyi ihtimalle Dünya yüzeyinde sadece dar bir alanda gerçekleşir. Bu dar yola ‘bütünlük yolu’ denir.
Türkiye’den görülecek mi?
8 Nisan 2024’te gerçekleşecek olan tam Güneş tutulması, Türkiye’den gözlemlenemeyecek. Bu tutulma özellikle Kuzey Amerika kıtasında gözlemlenebilecek ve Türkiye için herhangi bir halkalı tutulma da beklenmiyor.
Bu durum, Güneş tutulmalarının coğrafi konumlarına ve Ay’ın Dünya ile Güneş arasında geçişinin yol açtığı gölgelenme bölgelerine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Tam Güneş tutulması öncesi evcil hayvan sahiplerine uyarı
Çok seyrek gerçekleştiği için tutulmanın hayvanlar üzerindeki etkisi hakkında çok fazla bilgi yok.
Amerikan Kennel Kulübü Baş Veteriner Sorumlusu Jerry Klein CBS’e demecinde, “Söylenenlerin çoğu sadece anekdot raporları ve gönüllü bilgilerden ibaret” dedi. Ancak uzmanların, tutulmanın hayvanları nasıl etkileyebileceği konusunda bazı fikirleri var.
Pennsylvania Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nden veteriner hekim Profesör Dr. Katie Krebs‘e göre, “Çoğu hayvan, tutulmadan genel olarak etkilenmeyecektir, ancak evcil hayvan sahipleri kısa süreli kafa karışıklığı fark edebilir. Zira köpekler ve kediler korku ve kafa karışıklığı sergileyebilir…”
Profesör Krebs, tutulma sırasında evcil hayvanların saklanabileceğini, uluyabileceğini, gezinebileceğini veya nefes nefese kalabileceğini; daha da önemlisi, gökyüzü karardıkça bazılarının gece rutinlerine erken dönmeye başlayabileceğini de sözlerine ekledi.
Uzmanlara göre bazı evcil hayvanlar, havai fişek patladığında veya fırtına çıktığında yaptıkları gibi endişe belirtileri gösterebilir.
