Antalya’nın Kemer ilçesinde tatil yapan özel bir üniversitenin İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Halit Cenan Mertol, bu yılki tatilinde deniz altındaki atıkları, pet şişeler yardımıyla kıyıdan derinliklere uzaklaştırıp balıklar için yapay resif oluşturdu.
Çocukluğundan beri Kemer ilçesinde tatilini geçiren Mertol, kışın plajlardan denize sürüklenen gölgelik ayakları, iskele parçaları ve terkedilmiş tonozların su altında çirkin bir görüntü oluşturduğunu farketti.
Halit Cenan Mertol, çocukları ve eşiyle birlikte bu malzemeleri insanların yüzdükleri alanın dışına taşıyıp uzaklaştırmak ve balıklar ve diğer deniz canlıları için yapay bir resif oluşturmak için kolları sıvadı.
“Boş pet şişelerle ağırlıkları taşıdı”
Bazıları yüzlerce kiloya erişen atıkları götürmek istediği noktaya taşımak için farklı yöntemler uygulayan Mertol, 5 litrelik boş su bidonlarının kaldırma kuvvetinden yararlandı. Su altındaki ağır malzemeleri bu yöntemle taşıyan Mertol’a çocukları ve tatile gelen diğer arkadaşları yardımcı olurken, eşi Arzu Mertol da çalışmaları görüntüledi.
“Denizin altında gördüğü manzara fikir verdi”
Dr. Halit Cenan Mertol, kendilerinin 6-7 yaşından beri her yaz 3 ay tatil yaptıkları Kemer’in yerlisi gibi saydıklarını belirterek, “Denize gözlük ve şnorkele daldığımızda bir çok şemsiye altlığı ya da iskele parçası ya da buradan atılmış şamandıra bağlamak için beton parçaları, içine beton dökülmüş tekerlekler gördük. Buralarda bir sürü var. Onları bir şekilde alıp insanların yüzdüğü yerden biraz daha uzakta üst üste koyup çocuklarla birlikte yapay bir resif yapmayı planladık” dedi.
“Geçen yıl Bodrum’da taş çıpayı yüzdürdük”
Su altındaki atıkların nasıl kaldırılacağı konusunda basit bir fizik kuralı olan suyun kaldırma kuvvetinden yaralandıklarını ve bunu geçen yıl Bodrum’da hayata geçirdiklerini anlatan Mertol, “Bodrum’da bir tane taş çıpa bulduk ve onu 300-400 metre yüzdürdük kıyıya getirdik. Daha sonra müze görevlilerine teslim ettik. Oradan bir deneyimimiz vardı. Projeyi bu sene biraz daha geliştirdik” diye konuştu.
“Resif yıllar geçtikçe oturacak”
Boş 5 litrelik pet şişeleri kullanarak deniz altındaki atıkları teker teker kaldırıp resif yapacakları alana taşıdıklarını anlatan Halit Cenan Mertol, “Amacımız denizde bırakılan atıklardan kurtulmak çünkü turistler için de bizim için de gözlükle dalıp baktığımızda gerçekten hoş bir görüntü olmuyor. Ve de üst üste koyduğunuz için balıkların yaşam alanı gerçekleştiriyoruz. Bu şimdi anlaşılmaz Eylül ayında tekrar tatile geldiğimde dalıp yine bakacağım bir yıl sonra geldiğimde 2 yıl sonra geldiğimde tekrar dalıp bakacağım. Daha yapalı 5-10 gün oldu ama çevresinde bir sürü balıklar oluştu” diye konuştu.
Mertol, bu etkinliklere gelecek yıllarda da devam edeceklerini belirtti.
Anneden oğula tebrik”
Halit Cenan Mertol’un annesi Bedia Bozyiğit de oğluyla gurur duyduğunu belirterek çevresindekileri yapay resife gidip görmeleri için yönlendirdiğini söyledi.
Bozyiğit, akademisyenliği seçen oğluna da “Oğlum karada ev yapamadı ama denizde balıklara ev yaptı. Karada sadece kendi evini yaptı” sözleriyle takıldı.
“Otellerin duyarsızlığı bizi çok üzdü”
Eşinin çalışmalarını görüntüleyerek katkıda bulunan Arzu Mertol ise ilk başta ciddiye almadığı projeyi Kemer’e gelip çalışmaları görünce eşiyle gurur duyduğunu anlatarak, “Ama bir yandan da otellerin çevresine bu kadar duyarsız olması bizi çok üzdü. Çünkü iki çocuk annesiyim, ilerisi için çocuklarıma daha güzel bir çevre bırakmak isterim. Eşime teşekkür ediyorum. Ben kamera çekimlerinde olabildiğince katkıda bulunmaya çalıştım onun dışında bütün her şeyi Cenan ve çocuklarım yaptı” diye konuştu.
“Arkadaş ve dostlardan destek”
Halit Cenan Mertol’un çabalarına arkadaşlarından ve çevredeki dostlarından da destek geldi. Mertol’un çocukluk arkadaşı Ahmet Aydın, yapay resif gördüğünde heyecanlandığını ifade ederek, arkadaşına iki büyük atığın taşınmasında yardımcı olduğunu söyledi.
Kemer’deki bir oteller grubunun kurucusu Mehmet Ege de balıkların yuvalama yerlerine ihtiyacı olduğunu dile getirerek, otellerin sponsorluğunda su ürünleri ile görüşerek ve kaymakamlık da izin verdiği taktirde mavnalarla taşınacak büyük taşlar ve eski otomobil ve benzeri malzemeler kullanılarak yapay resif yapmayı düşündüklerini kaydetti.
