İngiliz uzmanlar, ilk olarak Güney Afrika’da tespit edilen, yeni koronavirüs varyantı Omicron hakkında, önemli soruları yanıtlarken, satır aralarında Belçika Sağlık Bakanlığının, Mısır ve Türkiye’ye seyahat eden bir vaka tespit ettiğini doğruladığı da yer aldı. İşte detaylar ;Yeni varyant Omicron olarak adlandırıldı –
Varyant başlangıçta B.1.1.529 olarak adlandırıldı, ancak Cuma günü, “ilgili” mutasyonları nedeniyle ve “ön kanıtlar, yeniden enfeksiyon riskinin arttığını gösterdiği için Dünya Sağlık Örgütü tarafından endişeli bir varyant (VOC) olarak belirlendi. Bu varyant”. WHO sistemi, yeni varyantları ilk tespit edildikleri konumla ilişkilendirmeyen damgalayıcı olmayan bir etiket sağlamak için bu tür varyantlara bir Yunan harfi atar ve yeni varyant Omicron olarak adlandırıldı.
Omicron varyantı ilk ne zaman tespit edildi?
B.1.1.529 varyantı Salı günü tanımlanmış ve bağışıklıktan kaçmasına yol açabilecek çok sayıda mutasyon nedeniyle bir endişe kaynağı olarak vurgulanmıştır. Ayrıca, son iki hafta içinde Pretoria ve Johannesburg’u içeren bir kentsel alan olan Güney Afrika’nın Gauteng eyaletindeki vaka sayılarındaki artışla da bağlantılıydı. Bu iki faktör, Birleşik Krallık Sağlık ve Güvenlik Ajansı’nın baş tıbbi danışmanının, varyantı “gördüğümüz en endişe verici” olarak nitelendirmesiyle, uluslararası monitörlerin radarına hızla konuldu.
Nereden geldi?
Başlangıçta Gauteng ile bağlantılı olmasına rağmen, varyant mutlaka oradan kaynaklanmadı. Varyantı gösteren en eski örnek, 11 Kasım’da Botsvana’da toplandı. Bilim insanları, olağandışı mutasyon takımyıldızının, bunun tedavi edilmemiş bir HIV/AIDS hastası gibi bağışıklığı baskılanmış bir kişinin kronik bir enfeksiyonu sırasında ortaya çıkmış olabileceğini öne sürdüğünü söylüyorlar.
Bilim adamları neden bu konuda endişeli?
Varyant, virüs tarafından vücudumuzun hücrelerinin kilidini açmak için kullanılan anahtar olan spike proteininde Delta tarafından taşınan sayının iki katından fazla olan 30’dan fazla mutasyona sahiptir. Böyle dramatik bir değişiklik, önceki enfeksiyonlardan veya aşılardan elde edilen antikorların artık iyi eşleşmeyebileceği endişelerini artırdı. Bilim adamları, tamamen mutasyon listesini bilmeye dayanarak, virüsün daha önceki varyantlara karşı bağışıklığı olan insanları enfekte etme veya yeniden enfekte etme olasılığının daha yüksek olacağını tahmin ediyor.
Daha bulaşıcı mı?
Bu henüz net değil ama ortaya çıkan tablo endişe verici. Güney Afrika’da 16 Kasım’daki 273 vakadan bu hafta başında 1.200’ün üzerine çıkan vaka sayısı arttı. Bunların %80’inden fazlası Gauteng eyaletindendi ve ön analiz, varyantın hızla baskın tür haline geldiğini gösteriyor. Bir salgının ne kadar hızlı büyüdüğünü gösteren R değeri, Güney Afrika’nın tamamı için 1,47, Gauteng’de ise 1,93 olarak tahmin ediliyor. Bunun bir süper yayıcı olayla bağlantılı istatistiksel bir çarpma olma ihtimali var, ancak veriler ihtiyati tedbirler için yeterince endişe yarattı.
Mevcut aşılar buna karşı çalışacak mı?
Bilim insanları, mutasyonların sayısı ve bazılarının halihazırda mevcut bağışıklık korumasından kaçma yeteneğiyle bağlantılı olduğu gerçeğinden endişe duyuyor. Bunlar teorik tahminlerdir ve antikorların yeni varyantı ne kadar etkili bir şekilde nötralize ettiğini test etmek için çalışmalar hızla yürütülmektedir. Yeniden enfeksiyon oranlarına ilişkin gerçek dünya verileri, bağışıklıktaki herhangi bir değişikliğin kapsamı hakkında daha net bir gösterge verecektir.
Ayrıca bilim insanları, varyantın mevcut antikorlar tarafından tamamen tanınmaz olmasını beklemiyor, sadece mevcut aşıların daha az koruma sağlayabileceğini düşünüyor. Bu nedenle, risk altındaki gruplar için üçüncü dozlar da dahil olmak üzere aşılama oranlarını artırmak için çok önemli bir hedef deniliyor.
Peki ya mevcut ilaçlar?
Uzmanlar, Merck’in hapı gibi yakın zamanda onaylanmış antiviral ilaçların yeni varyanta karşı etkili bir şekilde çalışacağını bekliyor çünkü bu ilaçlar spike proteini hedef almıyor. Virüsün çoğalmasını durdurarak çalışıyorlar. Bununla birlikte, Regeneron tedavisi gibi monokolonal antikorların, virüsün mutasyona uğrayacak kısımlarını hedefledikleri için başarısız olma veya kısmen başarısız olma riski daha yüksektir.
Varyant daha şiddetli Covid’e neden olacak mı?
Varyantın Covid semptomlarında veya şiddetinde bir değişikliğe yol açıp açmadığı konusunda henüz bir bilgi yok. Güney Afrikalı bilim insanlarının yakından izleyeceği bir şey. Enfeksiyonlar ve daha ciddi hastalıklar arasında bir gecikme olduğundan, herhangi bir net veri elde edilmesi birkaç hafta alacaktır. Bu aşamada bilim insanları, en son varyantın daha kötü veya daha hafif olacağından şüphelenmek için güçlü bir neden olmadığını söylüyorlar.
Aşılar üzerinde ince ayar yapılabilir mi ve bu ne kadar zaman alabilir?
Evet, aşıların arkasındaki ekipler, yeni bir versiyonun gerekli olabileceği bir olasılığa hazırlanmak için aşıları yeni spike proteini ile güncellemek için şimdiden çalışıyor. Beta ve Delta varyantları ortaya çıktığında böyle bir güncelleme için birçok hazırlık çalışması yapıldı. Bu durumlarda mevcut aşılar iyi sonuç verdi. Araştırma ekiplerinin zaten yeni aşı versiyonları oluşturmaya hazır olduğu ve düzenleyicilerle hangi ek denemelerin gerekli olacağını tartıştığı anlamına geliyor. Bununla birlikte, gerekirse güncellenmiş aşıların yaygın olarak bulunması dört ila altı ay sürebilir.
Dünyaya yayılma olasılığı ne kadar?
Şimdiye kadar, teyit edilen vakaların çoğu Güney Afrika’da, bir avuç Botsvana ve Hong Kong’da. Perşembe akşamı İsrail’de bir başka vaka daha tespit edildi – Malavi’den dönen bir kişi ve ülkede iki vakadan daha şüpheleniliyor. Cuma günü Belçika, Mısır ve Türkiye’ye seyahat eden birinde bir vaka tespit ettiğini doğruladı. Bununla birlikte, Güney Afrika’da topluluk iletimi olduğu göz önüne alındığında, bir bulaşabilirlik avantajı varsa, yeni varyantın zaten tespit edilmeden diğer ülkelere yayılmış olması muhtemeldir.
Önceki deneyimler, seyahat yasaklarının zaman kazanma eğiliminde olduğunu gösteriyor, ancak sıkı kilitlenmelerle birlikte sıfır Covid yaklaşımı benimsemenin dışında, bu önlemlerin yeni bir varyantın yayılmasını tamamen durdurması pek mümkün değil.