İngiltere başbakanı Liz Truss tehlikeli sularda yüzen siyasi konumunu dün daha da kötüleştirdi – Sun gazetesi İngiltere başbakanını Topal ördek Liz” olarak tanımlarken – Daily Star ise Liz Truss için 60 Pence alınan “buzdağı marulu” benzetmesini yapıyor –
Felaket bir mini bütçe ardından sarsılan Büyük Britanya’da sular haftalardır durulmuyor. İngiltere başbakanı Liz Truss, Maliye bakanı – şansölyesi Kwarteng’i görevden aldıktan ve vergi taahhüdünde U dönüşü yaptıktan sonra iktidarda kalmak için mücadele veriyor
Liz Truss, başbakanlığına yönelik tehditleri savuşturmak için Maliye bakanı – şansölyesini görevden aldı ve kilit vergi indirimlerinden birini bırakmasına rağmen hükümetin görevde kalması için işleri tersine çevirmeye yeterli olup olmayacağı henüz belli değil.
Ancak, finansal piyasaların gergin olması ve bazı Muhafazakar milletvekillerinin İngiltere başbakanı Liz Truss yerine geçmeyi planladığına dair sızan haberler de var. Kısacası Liz Truss’un iktidarda kalma kumarının meyvesini verip vermeyeceği belli değil. Kabine Bakanları da dahil olmak üzere huzursuz Muhafazakar milletvekilleri sadece beş haftalık başbakan Liz Truss’un görevde kalamayacağını ve kabinenin nasıl indirileceği konusunda tartışmalar olduğunu açıkça söylüyorlar.
Yeni Maliye Bakanı – şansölye Jeremy Hunt, İngiltere’nin bu yıl dördüncü maliye bakanı olarak göreve gelen isim. Jeremy Hunt, Boris Johnson’ın istifası sonrası iktidardaki Muhafazakar Parti’de liderlik yarışına katılmış ancak daha sonra milletvekillerinden yeterli destek alamamıştı. Hunt, Truss’ın rakibi Rishi Sunak’a destek vermişti.
Sky News haber kanalı Siyasi editör Beth Rigby durumu kısa ve net başlık altında özetledi ; “Hiç şüpheniz olmasın başbakanın başı büyük dertte” ve şöyle devam etti – Şansölyesini görevden aldı, mini bütçesinde ikinci bir büyük U dönüşü yaptı ve ekonomi politikasının özünü çöpe attı. Ve bunu beceriksizce ve rahatsız geçen basın toplantısı sekiz dakikadan fazla sürmeden yaptı. Büyük değişikliğin amacı, piyasaları ve Muhafazakar meslektaşlarını sakinleştirmeye çalışmaktı, ancak bunun yerine büyük sorunları ve sorulan soruları cevapsız bıraktı.
Dün akşam saatlerinde çok deneyimli ekonomist televizyoncu ismini vermeyeceğim bir dostum aradı ve İngiltere Merkez Bankası başkanı görevden alındı mı? sorusunu yönettikten sonra “Şu an piyasada bu bilgi yayıldı ve Dolar 18,80 TL fırladı. Doğru olma ihtimali gelen kaynaklara göre çok yüksek ne dersin!açıklamasını getirdi.
O sırada karşımda ki televizyonda İngiliz Sky News haber kanalı açık ve alt yazılar ardı ardına geçiyor, ekranlarda önemli isimler yorumları yapıyor ve 10 Downing Street önünden canlı yayında Truss sabın toplantısı detayları konuşuluyor. 30 senedir tanıdığım iyi bir ekonomist olduğuna inandığım dostuma cevabım şu oldu; ‘Hiç tahmin etmiyorum, eğer böyle bir karar alınırsa aşamaları var. Bilgi kesin sızar ve Sky News televizyon haber kanalı beklenti olarak kesin verir. Türkiye iç piyasaları herhalde çok hassas.1959 doğumlu Andrew John Bailey, 16 Mart 2020’den beri İngiltere Merkez Bankası Başkanı olarak görevine devam ediyor. Andrew John Bailey’den önceki başkanların görev sürelerine bakılırsa en azından bir fikir verir diye ekledim; Sir Edward George 1993–2003, Sir Mervyn King 2003–2013 ve Mark Carney 2013–2020.
Birleşik Krallık Cumartesi günkü ulusal gazete manşetlerinde öne çıkanlar: ‘Başbakan Truss. Kwarteng’i görevden alarak görevine tutunuyor’ ağırlıklı ve ‘Liz Truss için süre doldu’ ağırlıklı. Önemli İngiliz tabloid gazetesi Sun’ın ön sayfasında logosu yanından Başbakan Liz Truss’a ya da gazetenin dediği gibi “ Topal ördek Liz”e bir selam göndererek, İngiltere başbakanı ve kabinesini ağır şekilde eleştiriyor.
Cuma günkü ön sayfasına benzer şekilde Daily Star, Tesco’dan satın aldığı 60p buzdağı marulunun Başbakan olarak Bayan Truss’tan daha uzun süre dayanıp dayanmayacağını görmek bahsini sürdürüyor. İngiltere başbakanı Liz Truss’a “ıslak marul” diyen gazete, Truss’un “son kullanma tarihini geçtiğini kabul etmeyeceğini” ağır bir dille yazarak okuyucularıyla eleştirilerini paylaşıyor.
Başka bir cesur başlık, Daily Mirror gazetesinde göze çarpıyor. İşçi Partisi lideri Sir Keir Starmer’ın İngiltere’nin “hükümet değişikliğine” ihtiyacı olduğu hissini içeriyor. Liderlik teklifini başlattığından beri Bayan Truss’u destekleyen Daily Express gazetesi, başbakanın Kwasi Kwarteng’i görevden alması konusuna öncülük ediyor. Gazete, Liz Truss’un Maliye bakanı – şansölyesi Kwarteng’i komplocuları savuşturmak için feda ettikten sonra başbakanlığını kurtarmak için mücadele ettiğini söylüyor. Bir bakıma o koltukta kalması için Liz Truss’un liderlik hırsı ve bencilliğine değiniyor.
“Kaos”, Guardian gazetesinin Cuma gününü, yani – dünü nasıl tanımladığı başlık olarak öne çıkıyor. Maliye bakanı – şansölye görevden alındıktan ve kurumlar vergisinde 18 milyar Sterlinlik bir artışı kaldırma planlarında ikinci bir U dönüşü gerçekleştirdikten sonra; Kıdemli Muhafazakar milletvekilleri şimdi Başbakan Liz Truss’u görevden almayı planlıyor, eski bir bakanın “Noel’e kadar kalıp kalmayacağı yüzde 50 – 50 şans”verdiğine değiniyor.
Daily Mail, Bayan Truss’u basın toplantısına tepeden bakarken , Başbakan’ın ve ülkenin daha ne kadar bu sorunları kaldırabileceğini soruyor. Baş hikayesinin ilk cümlesi de, Başbakan’ın “görevdeki ilk 38 gününü… İngiliz siyasi tarihinin en karmakarışık günleri” olarak nitelendirerek bir bakıma tokat atıyor.
Financial Times’ın tek başına kimsesiz bir Liz Truss, Cuma günü Kwasi Kwarteng’i görevden almaya zorlanmasının ardından düzenlediği basın toplantısında görüntülendiğini üst manşetten veriyor. Yaz boyunca Bayan Truss’u destekleyen isimi verilmeyen bir kıdemli Tory partilinin, “İki hafta içinde gidecek” sözlerine yer verirken. Bir diğeri “yönetmesi gereken bir sürü hoşnutsuz milletvekili var” diyor.
Truss’un “siyasi zayıflığının” bir işareti olarak adlandırdığı detaya odaklanan Times Gazetesi, Kwarteng’i yeni Şansölye Jeremy Hunt ile değiştirme kararını adeta sorguluyor. Gazete, yeni göreve başlayan Maliye Bakanı – şansölye Jeremy Hunt Tory liderlik yarışmasında Rishi Sunak’ı desteklediğini hatırlatıyor. Truss’un aşağıya baktığı ana benzer bir fotoğrafının yanı sıra, bir kaynaktan Başbakanın Kwarteng’i görevden alma kararının “ona sadece birkaç hafta daha kazandırdığına” inandığını söyleyen bir haber de yer alıyor.
Daily Telegraph’ın baş hikayesi 10 Downing Street’teki kargaşa hakkında bir fikir veriyor. Gazete, bazı Muhafazakar milletvekillerinin 1922 Komitesine mektup gönderdiğine dikkat çekmeden önce, son 24 saatteki bazı olayları listeliyor ve Cuma gününü “olağanüstü bir geri dönüş günü” olarak nitelendiriyor.
Bunun altında karikatürist Matt Pritchett’in bir haber bülteni illüstrasyonunda şöyle yazıyor: “Uyarı: diğer ülkelerdeki izleyiciler bir sonraki öğeyi komik bulabilirler.” Bir sonraki öğe? İngiltere siyaseti.
