Moskova’nın 24 Şubat’ta başlayan Ukrayna’yı işgali, tahminen 20.000 kişiyi öldürdü. 3,8 milyonu ülkeden kaçanlar dahil olmak üzere,10 milyondan fazla kişiyi evlerinden ayrılmaya zorladı ve Rusya’ya karşı eşi görülmemiş bir dizi batılı ekonomik yaptırımları tetikledi.
Dolmabahçe görüşmelerinden ‘Dünya iyi haber bekliyor’ çağrısı, bakalım nasıl sonuçlanacak.
Rusya’nın savunma bakan yardımcısı Alexander Fomin dün İstanbul’da yapılan görüşmeden sonra, Moskova’nın “karşılıklı güveni artırmak, gelecekteki müzakereler için doğru koşulları yaratmak ve Ukrayna ile bir barış anlaşması imzalama nihai amacına ulaşmak” istediğini ve Kremlin’in bunu yapacağını açıkladı.
Bu açıklama üzerine Zelenskiy, Rus ordusunun geri çekilmesi konusunda şüphelerini dile getirerek “Ukraynalılar saf değil’ karşılığını verdi ve İstanbul’daki yüz yüze müzakerelerin ilk gününden sonra görüşmelerden gelen olumlu işaretlerin ‘Rus mermilerinin patlamalarını durdurmadığını’ ifade etti.
Rusya – Ukrayna barış görüşmeleri Türkiye’den dünya basınına farklı noktalardan yansıdı, üzerine yorumlar yapıldı.
İstanbul’da yapılan Rusya – Ukrayna görüşmelerinden çıkan fotoğraflarda, müzakereler devam ederken gülümseyen bir yüz göze çarpıyor, dikkat çekiyordu. O kişi yaptırım uygulanan milyarder Roman Abramoviç, resmi olarak Rus heyetinin bir parçası değil, ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana Moskova, Kiev ve İstanbul arasında geçiş yaparak perde arkasında önemli bir rol oynadığı görülen bir kişi.
Halbuki dün Dolmabahçe görüşmelerine başlanmadan “Roman Abramovich görüşmelerde kimyasal saldırıya uğradı” başlıklı haberimde, ada basınında yer alan zehirlenme iddiası detaylarını, Rusya tarafına ağırlıklı bakış açısıyla aktarmıştım.
Roman Abramovich’in zehirlenme haberini duyunca ilk aklıma gelen “Neden 4 hafta sonra İstanbul görüşmeleri öncesinde ABD kaynaklı gündeme bu iddia getiriliyor” diye kendi kendime sormuş ve iddialara pek inanmamıştım.
Aradan geçen 12 saat sonra Roman Abramovich’in kimyasal saldırıya uğradığına dair haberler, başta BBC – Sky News haber bültenlerinde ilk sırada olmak üzere, tüm yazılı basın manşetlerinde yerini almıştı bile.
Bu haberler gündeme gelince aklıma hep Colin Powell’ın 2003 ’te Irak’ın işgali için davayı oluşturmadaki önemli Oscar ödülüne layık rolünü getirir. Ekranlardan elinde tuttuğu ufak şişe içine konulan pudra ile ciddi bakışları. e ses tonu ile pozu ve bu konuşma elde tutulan delil nedeniyle ateş altında kalan Irak.
Sonuç ortada milyonlarca öldürülen müslüman ve dağılan bir rejim, karışan orta doğu dengeleri.
Colin Powell ABD’nin saygın itibarını ve tüm güvenilirliğini ipotek altına almak için küçük bir beyaz toz şişesini tutması yetti.
Iraq Survey Group – Irak Araştırma Grubu’nun 2004 tarihli bir raporu, Powell’ın Irak hükümetinin kitle imha silahlarına (KİS) sahip olduğu iddiasını desteklemek için sunduğu kanıtların yanlış olduğu sonucuna vardı ama iş işten geçtikten sonra. 2003 yılında, silah programlarını durdurmak bahanesiyle Irak’ın işgali için Colin Powell karşı dava açıldı. İstihbaratı sağlayan analistler şimdi bunun CIA içinde şüpheli olduğunu söylüyorlar.
Gelelim İstanbul – Dolmabahçe, Rusya – Ukrayna görüşmelerinin perde arkasına ve detaylarına;
Eski bir muhabir olarak, Ruth Michaelson’ın gözlemlerini okuyunca işte haber takibi böyle olmalı dedim ve sizlerle Ruth Michaelson gözünden dünkü görüşmeler ve sonrası haber satırına bile dokunmadan https://turkulak.com.tr/ meraklı okurlarıyla paylaşıyorum;
‘Dünya iyi haber bekliyor’: Rusya – Ukrayna barış görüşmeleri Türkiye’de basına yansıdı – Ruth Michaelson İstanbul’dan bildiriyor –
Savaşan ülkelerden politikacılar, yeni bir müzakere turu için İstanbul’daki Dolmabahçe Sarayı’na indi.
Roman Abramovich Salı günü öğleden sonra İstanbul’daki Shangri-La otelinin güneşli terasında lale şeklindeki siyah Türk çayını yudumlarken, Ukraynalı müzakere ekibiyle dikkatle konuştu.
Deniz ürünleri ve burger restoranının kapsamlı menüsüne ve kuru olgunlaştırılmış et stokunun reklamını yapan büyük buzdolabına rağmen, Rus oligarkı tüm toplantı boyunca yemek yemedi. Zehirlenme ile uyumlu semptomlar yaşadığının bildirilmesinin üzerinden 24 saatten az bir süre geçmişti.
Abramoviç, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e resmi olmayan bir kanal olarak ortaya çıktı. Salı günü, hem İstanbul’daki Dolmabahçe Sarayı’ndaki Rus ve Ukraynalı müzakereciler arasında Türkiye’nin ev sahipliğinde yapılan resmi sabah görüşmelerinde hem de öğleden sonra bitişiğindeki Shangri-La’daki gayri resmi toplantıda hazır bulundu.
Chelsea’nin eski sahibi milyarder, otelde oturdu ve daha önceki resmi olmayan görüşmelerden sonra semptomlara yakalandığı bildirilen Ukraynalı milletvekili Rüstem Umerov ile görüştü.
Ağır güvenlikle çevrili olan Abramovich, daha sonra Ukrayna parlamento lideri ve delegasyon başkanı David Arakhamia’nın da katıldığı Umerov ile konuşmak için eğildi. Ukrayna heyetinin geri kalanı askeri yeşil giyen savunma bakanı Olekseii Reznikov da dahil olmak üzere terasın uzak ucunda oturdular ve daha sonra ayağa kalktılar ve yarısı boş şarap kadehlerinden oluşan bir ortan ortaya çıkardılar.
Restoranın uzun terası, Boğaz’a ve bitişiğindeki hareketli Beşiktaş vapur iskelesine bakar ve aceleyle yanından geçen yolcular, gruba olan yakınlıklarından veya gizli pazarlıklarından habersiz görünürler.
Rusya herhangi bir zehirlenme planını yalanladı ve iddialar belirsizliğini koruyor. Umerov’un kendisi o zamandan beri “iyi” olduğunu söyledi ve insanları “doğrulanmamış bilgilere” güvenmemeye çağırdı.
Ancak Ukrayna dışişleri bakanı Dmytro Kuleba, toplantıdan önce Ukrayna’nın Kanal 24 televizyonuna şunları söyledi: “Rusya Federasyonu ile müzakerelerde bulunan herkese hiçbir şey yememelerini veya içmemelerini ve tercihen herhangi bir yüzeye dokunmamalarını tavsiye ediyorum.”
Saraydaki önceki resmi toplantıda, bazı ilerlemeler kaydedilmiş gibi görünüyor. Görüşmelerin zorluklarına rağmen, sonuçlar Belarus’taki önceki oturumlardan veya Türkiye’nin güneyindeki Antalya kentinde Rus ve Ukrayna dışişleri bakanları arasındaki görüşmelerden daha sıcak ve verimli çıktı.
Heyetler, Abramoviç’in Türkiye cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın’ın yanında küçük bir masada oturduğunu gösteren toplantı resimlerinin bulunduğu, taş duvarlı bir odanın içindeki uzun bir konferans masasında birbirlerine karşı hassas müzakereler yaptılar.
Tartışmalar, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir kürsüden kendilerine hitaben yaptığı kısa bir açılış konuşmasının ardından, “Dünya sizden iyi haber, iyi haberler bekliyor” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, düzenlediği basın toplantısında, “Her iki tarafın da her aşamada yakınlaştığını memnuniyetle görüyoruz” dedi. Dışişleri bakanlarının ve daha sonra belki de Ukrayna cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy ve Putin’in bir araya geleceğine dair umutlarını dile getirdi.
Daha sonra otelde, Zelenskiy’in danışmanı Mykhailo Podolyak, gazetecilerin daha fazla sorusuna direndi ve otel lobisindeki kristal avizelerin altında gözden kayboldu.
Terasta konuştuktan sonra, Ukraynalı heyetten pek çok kişi restoranın iç kısmına, halkın göremeyeceği bir yere, yiyeceklerle dolu büyük bir masaya geçti. Abramovich içeri girdiğinde, sadece bir bardak çayı eşliğinde telefon görüşmesi yapmak için tek başına pelüş bir kanepeye oturmak için soyundu.
Daha sonra Umerov’u ve Ukrayna delegasyonunun diğer üyelerini, ellerinde doldurulmuş mavi ciltler tutarak restoranın başka bir alanına kadar takip ederek, resmi görüşmelerin sona ermesinden saatler sonra, öğleden sonra geç saatlere kadar tartışmalarına devam etti.
Dışarıda, parlak lobi ışıklarının altında, bir Ukraynalı general, günün olaylarından bitkin bir şekilde elinde evrak çantasıyla bir koltukta uyuya kalan bir diplomatın yanından geçerek mermer zeminde yürüdü.
