Özgüven, kişinin öz değerine ve yapabileceklerine dair olan algısıdır ve kişinin özsaygısı düzeyi üzerinde etkilidir.
Bu algı, deneyimler ve kişinin çocukluk dönemindeki yaşantılar ile büyük ölçüde oluşsa da dinamik bir yapıdır, yaşam boyu gelişmeye ve değişmeye devam eder.
Özgüven hayatımızın her alanında çok önemli olduğu için konunun uzmanı Psikolog M. Merve Sağlam’a ulaştım.
Sağlam’ın bu konuda verdiği bilgileri sizlerle paylaşıyorum.
Yapılan araştırmalar özgüvenin, bireylerarası ilişki kurmada ve kişinin mutluluk düzeyinde doğrudan etkili olduğunu; çocukluk dönemi bağlamındaki potansiyel sorunlara karşı koruyucu olduğunu gösterir.
Özgüven gelişimi açısından özellikle 0-2 yaş dönemi önem taşımaktadır. Bu dönem, bebeğin, temel ihtiyaçlarının çevresindeki bakım verenler tarafından karşılanmasına ihtiyaç duyduğu dönemdir.
0-2 yaş arasında çocuklar, istek ve ihtiyaçlarını ağlayarak veya tek kelimelik cümlelerle ifade eder ve anlaşılmayı bekler; ihtiyaçlarının karşılanma hızı ve yoğunluğu da dünyaya dair edindiği deneyimlerle güven duygusunu oluşturur. Temel güven duygusu ile özgüven paralel olarak seyreder.
Bu dönemde sevgi görmekten barınmaya ihtiyaçları geç veya yetersiz karşılanan çocuklar temel güvene karşı güvensizlik inancı oluşturur ve değersiz olduklarını düşünür.
Özgüven gelişimi, sadece 0-2 yaş dönemi ile sınırlı değildir. İhmal ve istismar edilmek; önyargılı tutum içerisinde olmak; koşullu sevgi sunmak gibi birçok faktör de özgüven gelişimi konusunda örseleyici nitelik taşır.
Çocuğun ebeveyne bağımlı olması, kendi kararlarını vermekte zorlanması, hayatındaki yoğun duygulanımın utanç olması, yetersizlik duygusunu yoğun hissetmesi, saldırgan, zorba ve öfeli olma, yalan söyleme ve benzeri davranışlar çocukta düşük özgüvene işaret edebilmektedir.
Özgüven gelişimini desteklemek için neler yapılmalıdır?
-Çocuğun biricik olduğunu kabul etmek, başkalarıyla kıyaslamamak,
-Gelişim dönemine uygun olmayan özellikleri beklememek,
-Çocuğa yaşına uygun sorumluluk vermek,
-Tehditkâr bir tutum içerisinde olmamak,
-Çocuğu dinlemek, anlamaya çalışmak,
-Çözüm üretmesine alan açmak ve ürettiği çözüm yollarını uygulaması konusunda desteklemek,
-Çocuğun ortaya koyduklarını ve çabasını takdir etmek, motive etmek
Önem taşımaktadır.
Sağlıkla kalın, iyi pazarlar diliyorum.
