AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1915 Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolu Açılış Töreni’nde konuşuyor.

Erdoğan’ın konuşmasından öne çıkan başlıklar şu şekilde:

“Coşkunuz, coşkumuzdur. Bu ilginiz bugün açılışını yaptığımız bu eserin ne anlama geldiğini en güzel şekilde ifade etmektedir. Binlerce yıl, binlerce yıl boyunca farklı medeniyetlerin, kültürlerin, toplumların gözbebeği olmuş Çanakkale, bugün yepyeni bir geleceğe kucak açıyor. Çanakkale Boğazı’na yakut gerdanlık olarak gördüğümüz 1915 Çanakkale Köprüsü’nün açılışını yapmak üzere bir aradayız. Bugün önce Çanakkale şehitlerimize gittik, anmamızı yaptık.”

“Şehitlerimizin aziz hatıralarına, ecdadın 107 yıl önce kazandığı muhteşem zafere adadığımız 1915 Çanakkale Köprüsü’nü bir hilal uğruna, tarihe gömülemeyecek kadar büyük ecdada ithaf ediyoruz.”

“Ülkemize, milletimize, şehrimize, tüm insanlığa hayırlı olmasını diliyorum. Bu köprümüzde tıpkı İstanbul Boğazı’ndaki 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Marmaray, Avrasya Tüneli gibi, ve şimdi burada 6. köprüyü açıyoruz. 143 yıl önce Sultan Abdülhamid Han o köprülerin eskiz çalışmalarını yapmıştı. Hayata geçirilemeyen Abdülhamid Han yadigarı bu projelerin bir kısmını hayata geçirmek Cumhur İttifakı olarak bize nasip oldu.”

KÖPRÜNÜN SEMBOL RAKAMLARI

“Köprümüzün isminin başındaki 1915, 1. Dünya Savaşı’nın en kanlı, en ibretlik mücadelelerine sahne olan Çanakkale’de deniz zaferini kazandığımız yılı, kule yüksekliği 318 metre de martın 18’ini ifade ediyor. 3, Mart ayı, 18, bugün. Orta açıklığın uzunluğu 2023 metre ise Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yılının, büyük hedeflerimizin işaretidir.”

“Az önce Güney Kore Başbakanı’nı dinledim. Heyecanını gördünüz değil mi? Kore herhangi bir anlaşma şu, bu yokken, o zaman da bizim büyüklerimiz, ne yaptılar, Kore’de savaşa gittiler. Orada şehit olanlar oldu. Şu anda orada kabristanları var. İnanıyorum ki en kısa zamanda ticaret hacmimizi 20 milyar dolara çıkaracağız. Türkiye’nin istediğinde başaramayacağı hiçbir şey olmadığını dosta düşmana gösterdik, gösteriyoruz.”

“Karşımızda İstanbul’u Tekirdağ ve Çanakkale üzerinden Balıkesir’e bağlayacak dev bir ulaşım projesi var. Türkiye orta açıklığı itibarıyla dünyanın en uzun köprüsüne sahip Japonya’yı geride bırakarak, bu alanda ilk sıraya yerleşti.”

“1,5 saatlik yol sadece 6 dakikada tamamlanacak; yılda 415 milyon Euro akaryakıt tasarrufu sağlanacak. Hesaplamalar, bu projenin ekonomimize üretimde 5,3 milyar avro, istihdama 118 bin kişi, milli gelirde 2,4 milyar avro ilave katkı olacağına işaret ediyor.”

“Artık Çanakkale şehitlerimizin aziz hatıralarını sadece mezarlarda değil bu nadide eserle boğazın üzerinde de yaşatacağız.”

“Kamu-özel işbirliği modeli performansında Avrupa’da üçüncü, dünyada 13. sırada yer alıyoruz. İki kıtayı 6. defa birleştiren 1915 Çanakkale Köprüsü’nün hangi zorluklar aşılarak inşa edildiğinin hikayesini bu akşam TRT’de seyredebilirsiniz. İhmal etmeyin, belgesel.”

YAP İŞLET DEVRET MODELİNİ SAVUNDU

“Yap işlet devret modeli ile inşa ettiğimiz son eserdir. İnşallah devamı gelecek, bununla kalmayacağız. Ülkemizde bu modelin en başarılı örnekleri bizim dönemimizde ortaya çıkmıştır. Almanya son 4 yılda 15 milyar dolarlık, kamu özel işbirliğine dayalı otoyol projesi yaptı. Asya ve Ortadoğu bölgelerinde de bu yaygın. Türkiye bu yöntemle son 20 yılda ulaştırmada 37,5 milyar dolarlık yatırımı hayata geçirdi. Kendi kasamızdan değil, dışarıdan getirmek suretiyle bunu başarmıştır. Milli gelirimize katkısı 395 milyar dolar. Üretime katkısı 838 milyar dolar.”

‘İSTANBUL HAVALİMANI’ ÖRNEĞİ

“Türkiye, babasının temelini attığı eserin ancak torununun görebildiği dönemlerden aldığı dersle bu modeli geliştirerek yatırımlarını kısa sürede bitirmeyi tamamlamıştır. Garantili işletme döneminde bile kamuya aktarmaya başlayan bu eserleri, sonrasında da uzun yıllar devlete kazanç sağlamayı sürdürecektir. Bütçeden tek kuruş çıkmadan 200 bin kişiyi istihdam eden İstanbul Havalimanı, ilk yılında garanti yolcu sayısını aşarak kamuya 22 milyon Euro ilave gelir getirmiştir. Hastaneleri, yolları böyle yapıyoruz. Yapmaya da devam edeceğiz.”

“Küresel ekonomik sistemin yeniden düzenlendiği şu dönemde ülkemizin, yatırım, insan gücü, üretim, ihracat potansiyeli ile öne çıkmasında bu modelin payı çok büyüktür. Karşı çıkanlara gereken yatırımları yapma konusunda hangi teklifleri olduğunu sorun. Bu soru onların ne derece boş konuştuklarını göstermeye yetecektir. Biz burada sadece bir köprüyü hizmete açmıyoruz, biz burada Türkiye’nin bugünü ile geleceği arasında bir kalkınma köprüsü kuruyoruz.  Bu duygularla bir kez daha 1915 Çanakkale Köprüsü’nün şehrimize, ülkemize, milletimize, bölgemize hayırlı olmasını diliyorum.”

OTOMOBİL GEÇİŞ ÜCRETİNİ AÇIKLADI

“Otomobil geçişlerinin fiyatını 200 TL olarak belirledik. Pahalı mı? Ancak buradan feribotların geçiş fiyatlarını biliyorsunuz. Bir hafta ücretsiz. Ondan sonra 200 TL.”

NE OLMUŞTU?

Çanakkale Deniz Zaferi’nin yıl dönümü olan 18 Mart’ta hizmete alınacak 1915 Çanakkale Köprüsü’nün, ilk önce AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın doğum günü olan 26 Şubat’ta açılması planlanmıştı.

18 Mart Zaferi’ni simgeleyen, kulelerinin en ucunda Seyit Onbaşı’nın top mermisini sırtlamasının tasvirinin yer alacağı belirtilen projenin, tüm tarihi simgelerine karşın Erdoğan’ın doğum gününde açılacak olması “yeni tarih yazılmaya çalışılıyor” tepkisini beraberinde getirmişti.

Eski Türk Tarih Kurumu Başkanı Yusuf Halaçoğlu, “Zorla tarih yazılmaz. Tarih, olaylar ile kendiliğinden oluşur. Burada çok yanlış bir iş yapmışlar bence” diye konuşmuştu.

Siyaset bilimci ve tarih alanında çalışmalar yürüten Dr. Hazal Pabuççular ise “tarihin istismar edildiği, yeni bir tarih oluşturulmaya çalışıldığı” yönündeki eleştirilerde haklılık payı olduğuna işaret etmişti. Pabuççular, “AKP, iktidarı boyunca sürekli semboller üzerinden yeni bir tarih kurgusuna başlamış bir parti. Bir tarafta 18 Mart, 2023 gibi tarihsel sembollerle dolu bir köprü var. Diğer tarafta Erdoğan’ın kendi şahsını da tarihsel bir sembol haline getirmeye çalışması önemli görünüyor” demişti.

Tepkilerin ardından bu karardan dönülmüş ve 18 Mart için tarih verilmişti.

Yap-işlet-devret modeli ile yapılan 1915 Çanakkale Köprüsü, Asya ve Avrupa’yı denizin üstünden dördüncü kez, toplamda ise altıncı kez birleştirilmiş olacak. Köprü için günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi.

1915 ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ NEREDE?

Çanakkale Köprüsü, Türkiye’nin Çanakkale ilinin Lapseki ile Gelibolu ilçeleri arasında bulunan bir asma köprü oldu.

Hizmete girdiğinde kısmen inşa hâlinde olan Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu’nun bir parçası olarak faaliyet gösterecek. Köprü, 2 bin 23 metre orta açıklık uzunluğu ile Japonya’daki Akashi Kaikyo Köprüsü’nü geçerek dünyanın en uzun asma köprüsü oldu.

Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu’nun bir parçası olan köprü, Silivri’deki O-3 ve O-7 ile Balıkesir’deki O-5 arasında bağlantı kurulmasını sağlayacak.

GEÇİŞ ÜCRETİ TEPKİ ÇEKMİŞTİ

22 Eylül 2021 tarihinde NTV’ye konuşan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Şu anki mevcut gemi tarifesine göre otomobillerden 85 lira bir ücret alınıyor. Buna göre köprü açıldığında da geçiş ücreti 15 Euro olacak” ifadelerini kullanmıştı.

Son olarak 1915 Çanakkale Köprüsü’nde, CNN Türk’ün sorularını yanıtlayan Karaismailoğlu, “Geçiş ücretleri konusunda finans modeli var. Yatırım miktarı var. Her yıl olan işletme maliyeti ve finans maliyeti var. Bunu vatandaşımıza yansıtırken en uygun şekilde yansıtacağız. Cumartesi günü açıklayacağız. Feribot ücretleri var 100 TL otomobil için, kişi başı da 6 TL ödeme yapıyorsunuz. Yarım saat için… Burada 6 dakikada geçeceksiniz. Cumartesi günü en az yük getirecek bedeli açıklayacağız. Sayın Cumhurbaşkanı resmi açılışla bunu da açıklayacaktır. Osmangazi Köprüsü 184 TL ücret alıyoruz. Burada da makul bir bedel olacak“ dedi.

Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Özdemir, Bakanlığın geçiş ücretleri üzerinde çalıştığını ve sözleşmede belirlenen 15 Euro’dan daha az bir fiyatla köprü geçişinin sağlanacağını belirtti.

Sözcü’den Serkan Üstün’ün haberine göre, 1915 Çanakkale Köprüsü için günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi. Verilen garantide araç başı ücret 15 Euro + KDV oldu. Sözleşmede belirlenen bu ücret Euro bölgesi enflasyonuna göre güncellendiği için 2021 sonu enflasyonu hesaplandığında geçiş garantisi 2022 için 17,7 Euro (290 TL) olacak.

AVRASYA TÜNELİ’NDE HEDEF TUTTURULAMAMIŞTI

Pek çok köprü ve otoyola verilen yüksek geçiş garantileri yüzünden Hazine her yıl milyonlarca dolarlık zarara uğruyor. Örneğin verilen garantilere göre Avrasya Tüneli’nden 2017-2021 arasında 5 yılda 120 milyonun üzerinde aracın geçmesi gerekiyordu.

Ancak Bakan Karaismailoğlu’nun verdiği bilgilere göre geçiş sayısı yalnızca 79 milyonda kaldı. Yani geçiş garantisi için verilen hedefin yalnızca yüzde 65’i tutturulmuş oldu. Garanti edilen ama geçmeyen araçların araçların ücreti ise Hazine’nin kasasından şirketlere ödendi.