Son iklim araştırması, ‘rekor kıran’ ısının çok daha olası hale geldiğini gösteriyor ; Uzmanlar, Cop26 ülkelerinin rekor ısının yıllık bir olay haline gelmesini durdurmak için harekete geçmesi gerektiğini söylüyor – Yeni analizler; bu yaz Avrupa’da yıkıma neden olan sıcak hava dalgaları ve orman yangınlarının küresel ısınma olmadan gerçekleşmeyeceğini gösteriyor –
2021 yazı, Avrupa’da ortalama sıcaklıkların normalin yaklaşık 1C derece üzerinde olmasıyla kıtada kaydedilen en sıcak yaz olarak kayıtlara geçti. Yüksek sıcaklık orman yangınlarına ve erken ölümlere neden oldu. Araştırmacılar, iklim krizinin yüksek sıcaklıkları ne kadar daha olası hale getirdiğini hesapladılar. Son 150 yılın neredeyse tamamında, 2021 kadar sıcak bir Avrupa yazının beklenen sıklığı her 10.000 yılda bir birden fazla değildi. 1990’dan bu yana, karbon emisyonları artmaya devam ettikçe, beklenen bunaltıcı sıcaklık sıklığı, her üç yılda bir fırladı.
Analiz, Glasgow’daki Cop26 iklim zirvesinde toplanan liderlere, küresel ısınmanın yaşamlara ve geçim kaynaklarına korkunç zararlar verdiğini net bir şekilde hatırlatıyor. Bilim adamları, ülkeler 2030 yılına kadar karbon emisyonlarında ciddi azalmalar sağlamaz ve 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşmazsa, 2021’in rekor ısısının yüzyılın sonuna kadar her yıl çarpacağını söylüyor.
Son yıllarda rekor ısınma olasılığındaki olağanüstü artışa rağmen, Met Office’ten analize liderlik eden Nikos Christidis şunları söyledi: “Bu tür sonuçlar artık şaşırtıcı değil. İklim değişikliği şimdiden hava aşırılıklarımızı daha şiddetli hale getiriyor.”
BM Dünya Meteoroloji Örgütü başkanı Prof Petteri Taalas, “Aşırı olaylar yeni norm” dedi. Ağustos ayında Sicilya’da 48.8C’lik bir Avrupa sıcaklık rekoru kırıldı. Taalas, “Cop26, bizi tekrar rayına oturtmak için bir ara verme fırsatıdır,” dedi.
Analizde, 2021 yazı rekorunun, insan etkisi olmayan bir iklime kıyasla, günümüzün insan etkisindeki ikliminde ne sıklıkta gerçekleşmesinin beklendiğini hesaplamak için 14 iklim modeli ve çok sayıda model çalışması kullanıldı.
Araştırma, Haziran’dan Ağustos’a kadar olan dönemi analiz etti ve Rusya’daki Yekaterinburg’a kadar tüm Avrupa’yı kapsıyordu.
20. yüzyılın geniş kesimleri için, iklim değişikliği olmayan bir dünyada bu kadar sıcak bir yazın tahmini sıklığı 10.000 yılda birden fazlaydı. Christidis, “Bu olay çok nadirdi, bir olasılık hesaplamak neredeyse imkansızdı” dedi.
Aynı bilimsel yaklaşım, küresel ısınma ile diğer şiddetli hava koşulları arasında açık bağlantılar olduğunu gösterdi. Ocak ve Şubat 2020’de Sibirya Kuzey Kutbu’nda rekor kıran sıcak hava dalgası en az 600 kat daha olası hale gelirken, Temmuz ayında Almanya ve Belçika’daki korkunç seller dokuz kat daha olası hale geldiği gözlendi.
Son yıllarda rekor ısınma olasılığındaki olağanüstü artışa rağmen, Met Office’ten analize liderlik eden Nikos Christidis şunları söyledi: “Bu tür sonuçlar artık şaşırtıcı değil. İklim değişikliği şimdiden hava aşırılıklarımızı daha şiddetli hale getiriyor.”
Sibirya araştırmasını yürüten Imperial College London’dan Friederike Otto, “Yeni çalışma, [bugüne kadar küresel ısınmanın] 1.2C derecenin ne anlama geldiğinin bir başka keskin hatırlatıcısı” dedi ve şöyle ekledi “Gerçekten beklenen, 2.7C derecede geçireceğimiz yazları hayal etmek istemiyorum” dedi ve büyük bölgelere bakmanın daha küçük alanlardan daha güçlü bir iklim değişikliği sinyali verdiğini söyledi.
London School of Economics’teki Grantham İklim Değişikliği Araştırma Enstitüsü’nde politika direktörü olan Bob Ward ise şunları söyledi: “Çalışma açıkça gösteriyor ki, bu yaz sıcak hava dalgasının şiddetli yoğunluğunun, fosillerin yakılmasından kaynaklanan insan yapımı iklim değişikliğinden kaynaklandığını ve yakıtlar ve diğer insan faaliyetleri açıkça ortaya koyuyor. Kıtadaki insanları öldüren sıcak hava koşulları ve ormanları yıkıcı orman yangınları için yakıta dönüştüren yüksek sıcaklıkların artan buharlaşmasıyla, insanlara ve vahşi hayata olan maliyeti önemliydi. Avrupa’daki bu aşırı sıcaklık olaylarının şiddeti ve sıklığı, dünya net sıfır sera gazı emisyonuna ulaşana kadar en az önümüzdeki 30 yıl boyunca artmaya devam edecek.”
Daha önce yapılan diğer araştırmalar, 2017’de Portekiz ve İspanya’da ölümcül orman yangınlarının küresel ısınma nedeniyle 10 kat daha olası hale geldiğini gören aşırı bir sıcak hava dalgası gösterdi. Portekiz’de 64 kişi öldü. Daha önceki çalışmalar, İngiltere ve Fransa’da – 2000 yılına kadar küresel ısınmanın önemli ölçüde daha olası hale geldiğini de ortaya net olarak koydu.
