Saygı Öztürk’ün sözcü gazetesindeki yazısı
Ülkemizde her şey gizli. Sığınan ve bugün sayısı 4 milyonun üzerinde olan Suriyelilerin önemli bir bölümü 5 yıl ve daha fazla ülkemizde kaldığı için Türk vatandaşlığına geçebiliyor. Yine, bir Türk vatandaşıyla 3 ve daha fazla yıl evli olanlara da vatandaşlık kapısı açık. Tüm bunların dışında durumu iyi olanlar da istisnai vatandaşlık hakkından yararlanıyor.
İlk yıllar gibi değil, artık Suriyelilerde Türkiye’ye uyum sağlamış durumda. Geldikleri yıllarda sadece parklarda oturan Suriyeliler artık yok. Onlar da açtıkları işyerlerinde ya da çalıştıkları yerlerde. Onların sıkıntısı da ülkemizde giderek artan hayat pahalılığı. Onlar da “Geçinemiyoruz” diyor.
SANKİ DEVLET SIRRI
Türkiye’de vatandaşlık verilen Suriyeli sayısıyla ilgili açıklama son olarak Aralık 2019’da yapılmıştı. 22 ay önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İçişleri Bakanı tarafından yapılan açıklamalarda 110 bin Suriyeliye Türk vatandaşlığı verildiği belirtilmişti.
Sonraki süreçte vatandaşlık verilen Suriyeli sayısı ise tam anlamıyla bir “Devlet sırrı”na dönüştü ve sayı hep gizli tutuluyor. Suriyelilerin aranarak taleple değil, davetle Türk vatandaşlığı verilmeye çağrıldığı belirtiliyor. Bu konuda özellikle sınır bölgelerindeki illerin milletvekillerine bilgiler ulaşıyor. Bunlardan birisi de CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur. Milletvekili ne yapacak, bunun için ilgili bakanlığa soru önergesi verecek.
Bakalım bu konuda ne olmuş, milletvekilinin sorusuna “Yasak savmak” için olsa bile cevap verilmiş mi? Bu konuda soru önergelerini tarayalım.
KANUN-YÖNETMELİK
İçişleri Bakanı’nın cevaplandırması istemiyle Güzelmansur ilk önergesini 3 Aralık 2020’de verdi. Soru önergesine TBMM İçtüzüğü gereği 15 günde cevap verilmesi gerekirken, bakan yaklaşık 3 ay sonra şu cevabı veriyor:
“5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre gerekli iş ve işlemler yapılmaktadır.”
Güzelmansur’un sorularının zaten karşılığı bu cevap değil. O kaç Suriyeli’nin vatandaşlığa geçtiğini soruyor, bakan o sayıları vermiyor. Aynı milletvekili 7 Temmuz 2021 de yine aynı soruları yöneltiyor. Bakan yine toplam 4 satırdan oluşan cevabı bu kez 3 ay sonra yine aynı cümlelerle sözde cevaplandırıyor.
CİMER’İN VERECEK CEVABI YOK
Artık İçişleri Bakanından umudu kesen Mehmet Güzelmansur, bu defa Cumhurbaşkanlığı İletim Başkanlığı’na, “2020 yılında ve 2021 yılının ilk 3 ayında T.C. vatandaşlığı verilen Suriyeli sayısını” Bilgi Edinme Yasası kapsamında öğrenmeye çalıştı. Bilgi edinme başvurusu da “Ayrı veya özel bir çalışma, araştırma, inceleme ya da analiz neticesinde oluşturulabilecek türden bir bilgi olduğundan konu ile ilgili olumlu yanıt verilememektedir” denildi. Ama, vekilde bölgesinde yaşanan bazı olayları bildiği için işin peşini bırakmadı. Bize şunları söyledi:
“Vatandaşlık verilen Suriyeli sayısıyla ilgili soru önergelerine dalga geçer gibi cevaplar verilmesi millet iradesine saygısızlığın göstergesidir. Sonuçta ben bu soruları vatandaşların talebiyle soruyorum. Bana değil halka cevap verilmiyor. Halktan neyi gizliyorlar? Devletin göç ve göçmen politikasının şeffaflıktan bu kadar uzak olması demokrasi adına çok üzücü.”
220 BİN SURİYELİ
İçişleri Bakanının açıklamadığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün yapmadığı o özel çalışmayı, Mehmet Güzelmansur yaptı. Aralık 2019-Temmuz 2021 arasındaki 19 ayda, vatandaşlık verilen Suriyeli sayısı en az 110 bin.
Buradan şu sonuç çıkıyor: Suriyelilere T.C vatandaşlığı verme süreci hızlandırıldı. 7 yılda 110 bin Suriyeliye T.C vatandaşlığı verilmişti. 19 ayda 110 bin Suriyeli daha vatandaş yapılmış. Şu anda toplamda en az 220 bin Suriyeli T.C vatandaşlığı almış durumda.
YÜZ SEÇMENDEN 19’U
Yine Hatay’da araştırma yapalım. Örneğin Yayladağ ilçesine gidelim. Vatandaşlık verilen Suriyeli sayılarının bazı yerlerde seçmen dengelerini değiştirmeye başladığı gözleniyor. Güzelmansur da bunu şöyle açıklıyor:
“Örneğin Yayladağı ilçesinde son 19 ayda verilen vatandaşlıklarla Suriyeli seçmenin ilçedeki toplam seçmen oranı yüzde 19’a yükseldi. Diğer bir deyişle, Yayladağı’nda, neredeyse her 5 seçmenden biri Suriyeli. ”
Türkiye’nin önemli bir meselesi olan Suriyeli sığınmacılar konusunda farklı görüşler gündeme getirilirken, Devletimiz sınır ötesine önemli yatırımlar yapıyor. İnanın, sınır boylarındaki ilçelerimize yapılmayan, onlardan esirgenen hizmetler sınır ötesine götürülüyor.
Not: Pazar günü Antalya Kitap Fuarında Doğan Kitap Standında sizlerle birlikteyim.