Ajanslar ‘Acil’ koduyla duyurdu… Gerilim hattında ipler kopmak üzere
ABD’nin tarihte ilk kez B-1B Lancer bombardıman uçaklarını göndermesiyle dünya Kuzey Kutbu’na kilitlenirken, nükleer denizaltıların arka arkaya görünmesinin hemen ardından bu kez Rus ve İngiliz jetleri Kuzey Denizi’nde kapıştı.
ABD lideri Joe Biden’ın başkanlık koltuğuna oturur oturmaz ilk hamlelerinden biri, ünlü bombardıman uçakları B-1B Lancer’ları Rusya’ya karşı Norveç’e sevk etmek oldu.
NATO ile Kuzey Kutbu için karşı karşıya gelen Rusya, Mart ayı sonlarında tatbikata girişip nükleer füzelerle donatılan üç denizaltıyı bölgeye göndererek ABD’ye yanıt verdi.
Rusya Savunma Bakanlığı’nın Twitter hesabına sabitlenen görüntülerde, üç nükleer denizaltının Kuzey Kutbu’nda buzları kırarak yüzeye çıktığı görüldü.
Rus medyası söz konusu adımı büyük bir zafer olarak sayfalarına taşırken, denizaltıların ilk kez aynı anda 1,5 metre kalınlığındaki buzları paramparça ederek yüzeyde göründüğü aktarıldı.
Kuzey Kutbu’nda 20 Mart’tan bu yana süren Umka-21 adlı bir tatbikata yüzlerce asker katılıyor ve bölgedeki hava sıcaklığının eksi 30 dereceyi bulduğu rapor ediliyor.
Rus denizaltılarının buzları kırmasından birkaç gün sonra ise, gerilim biraz daha güneye, Kuzey Denizi’ne taşındı. İngiliz medyası, Rus jetlerinin Kuzey Denizi’nde durdurulduğunu ‘son dakika’ olarak duyurdu.
İngiltere Savunma Bakanlığı, bir Rus bombardıman uçağının Kuzey Denizi üzerinde uçması üzerine Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne ait Typhoon jetlerinin havalandığını açıkladı.
CNN INTERNATIONAL DUYURDU
CNN International’ın dünyaya duyurduğu haber resmen doğrulandı, ABD’nin Avrupa-Afrika Hava Kuvvetleri tarihi anları gösteren fotoğrafları internet sitesinden yayınladı. ABD’de 20 Ocak’ta başkanlık koltuğuna oturan Joe Biden, görev süresinin ilk ayı dolmadan Rusya’ya rest çekti ve ünlü B-1B Lancer bombardıman uçaklarını Norveç’e gönderdi.
ABD’nin Avrupa Hava Kuvvetleri, Teksas’taki Dyess Hava Üssü’nden havalanan B-1B’lerin Norveç’teki Orland Hava Üssü’ne 24 Şubat tarihinde inerek tarihte bir ilki gerçekleştirdiğini açıkladı. Uçaklarla birlikte 200 kadar ABD askerinin de Norveç’e sevk edildiği aktarılıyor.
B-1B’lerin Norveç’e sevk edileceğini ilk kez haberleştiren CNN, ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya’ya açık bir şekilde mesaj verdiğini aktarmıştı. Uluslararası kanalın Pentagon muhabiri Barbara Starr, şimdiye kadar kutuplardaki askeri görevlerin çoğunlukla İngiltere tarafından icra edildiğini, ABD’nin Rusya’nın muhtemel saldırganlıklarına karşı hızlı yanıt vermek için harekete geçtiğini bildirmişti.
Kuzey Kutbu’na kuş uçuşu yaklaşık 3 bin kilometre uzaklıktaki hava üssüne konuşlanacak dört bombardıman uçağının görev bölgesi, kutup dairesi ve Rusya’nın kuzeyindeki uluslararası hava sahası.
ABD Hava Kuvvetleri Sekreteri Barbara Barrett, Donald Trump’ın başkanlığı sürerken geçen yaz mevsiminde Rusya’nın Kuzey Kutbu’na füze sistemleri ve hava varlıkları konuşlandırdığını söylemişti.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Rusya’nın kutup dairesini askerileştirmesinden ve doğal kaynaklara ulaşıp muhtemel erişim rotalarını kapatmasından ciddi şekilde endişe duyuyor.
Yer altındaki askeri tesisleri de imha edebilecek nükleer füze ve bombalar taşıma kapasitesine sahip B-1’ler, ABD tarafından daha önce Kuzey Kore’ye gözdağı vermek için uçurulmuş ve söz konusu adım dünyada büyük ses getirmişti.
KARADENİZ’DE KAPIŞMA
Çanakkale ve İstanbul boğazlarından geçerek Karadeniz’e ulaşan ABD savaş gemisi Donald Cook, USS Porter ve USNS Laramie’ye katıldı. ABD ordusu, görevin Rusya’nın giderek daha saldırgan hale gelen hamlelerine yanıt olduğunu açıkladı.
Geminin Karadeniz’e açılmasından günler sonra ise neredeyse şimşek yüklü bulutlar havada çarpışıyordu, Rus savaş uçaklarının tehlikeli manevrası gerçekleşti.
ABD’nin Avrupa Donanma Kuvvetleri’nin Twitter hesabından paylaştığı görüntüde, bir Su-24 Rus jetinin donanma gemilerine yaklaştığı görüldü.
ABD ordusu, oldukça alçaktan uçan jetin uluslararası sularda seyreden gemilerin yanından geçtiğini duyurdu, Rusya’dan henüz konuyla ilgili bir açıklama yapılmadı. Washington, geçtiğimiz yıl Ağustos ayında ünlü bombardıman uçağı B-52’yi Karadeniz üzerinde uçurmuş ve bu sırada yine tehlikeli bir yakınlaşma gerçekleşmişti.
BUZLAR ERİYOR, DEVLER SAHNE ALIYOR
Peki, devler neden Kuzey Kutbu’nda kozlarını paylaşıyor? Kuzey Kutbu’ndaki sıcaklıklar küresel ortalamanın iki katından fazla artıyor ve buz yığınları eridikçe, yeni ortaya çıkarılan maden kaynakları ve ticaret yolları üzerinde hak iddia etmek isteyen küresel süper güçler arasında da rekabet kızışıyor.
BBC Dünya Servisi’nden Will Robson, askeri üs sayılarındaki artış, füze testleri ve askeri tatbikatların bölgenin istikrarını tehdit etmesiyle birlikte Rusya ile ABD arasındaki gerginliğin tırmanışını BBC Sounds’taki Pusula programının “İklim Savaşları” serisi için inceledi.
Ayrıca, Çin’in kendisini Kuzey Kutbu’na komşu bir devlet ilan etmesi, bu alanda büyük bilimsel yatırımlar yapmasıyla bu savaşa nasıl dahil olduğunu araştıran Robson, “Bölge yeni bir Soğuk Savaş alanı mı olacak?” sorusunu soruyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de ülkesinin bölgede talep ettiği toprak yüzeyinin altında 30 trilyon dolarlık petrol olduğunu söyledi.
ABD’de hazırlanan bir rapora göre Rusya’nın mevcut Kuzey Kutbu planları arasında 10 arama ve kurtarma istasyonu, 16 denizaltı limanı, 13 hava alanı ve 10 savunma sahası açılması yer alıyor.
Katarzyna Zysk, Rusya’nın bölgeyi kontrol etmeye odaklanan kara kuvvetlerini güçlendirdiğini söylüyor. Malte Humpert ise inşası süren pek çok yapının Soğuk Savaş’ı yeniden canlandıran üsler olduğunu vurguluyor:
“Bunu yaparken Rusya’nın önceliğinin hipersonik füzelere sahip Kuzey filosunu korumak olduğunu düşünüyorum.” Rusya’nın hipersonik füze test programı hakkında çok az şey biliniyor.
Ancak geçen yıl ilk kez bir MIG 31k Interceptor jetinin, Rus Kutup bölgesinde hipersonik füzesi üzerinde bir test gerçekleştirdiği bildirildi. Bu füzeler, ses hızının yaklaşık beş katı hızda hareket edebiliyor ve bu da onların takibini diğer füzelere göre daha zor bir hâle getiriyor.
