Gökbilimciler, Güneş Sistemi’nin dış bölgelerinde, Neptün’ün yörüngesinin ötelerinde esrarengiz ve büyük oranda izah edilemeyen şekilde hareket eden gök cisimlerinin yörünge mekaniği karşısında uzun zamandır kafa karışıklığı yaşıyorlar. Gerçekleştirilen gözlemler, bu Neptün-ötesi gök cisimlerinin (ing ‘trans-Neptunian objects’ / kısaca TNO’lar), gözle göremediğimiz büyük kütleli bir cismin çekim kuvvetince etkileniyormuş gibi hareket ettiğini ortaya koyuyor.
Sıkça gündeme gelen tartışmalı teorilerden biri, o bölgede saklanan, ‘Dokuzuncu Gezegen’ diye anılan ve bu garip hareketleri izah edebilecek devasa boyutlardaki bir dokuzuncu gezegenin var olduğunu savunuyor.
YENİ GEZEGEN ADAYI
Şimdiyse, iki gezegen bilimci, TNO’ların olağandışı hareketlerine bir açıklama getirebilecek şeyin, hiç de devasa olmayan -yani Dünya’nın kütlesinin üç katından daha büyük olmayan- Dünya benzeri bir gezegen olabileceğini öne sürüyor.
Japonya’da bulunan Kindai Üniversitesi’nden Patryk Sofia Lykawka ve Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi’nden Takashi Ito, The Astronomical Journal adlı dergide yayınlanan yeni makalelerinde bulguyu, “Dış güneş sistemindeki sıra dışı yörüngelerde Dünya benzeri bir gezegenin ve birkaç Neptün-ötesi gök cisminin döndüğünü tahmin ediyoruz; bu bulgu, varsayımsal gezegenin izlediği yörüngedeki küçük sapmalara ilişkin gözlemsel bağlamda test edilebilir bir belirti olarak kullanılabilir” diye aktardı.
Bu teorik gezegen, bize, bilim insanlarının Güneş’ten 400 ilâ 800 astronomik birim* arasındaki herhangi bir mesafede yörüngede dönüyor olabileceğini öne sürdüğü Dokuzuncu Gezegen’den de çok daha yakın olabilir.
Araştırmacılara bakılırsa, bu gezegen, Güneş’ten yalnızca 250 ilâ 500 astronomik birim mesafede dönüyor olabilir ve bu durum onu Neptün’ün izlediği yörünge ile Güneş’ten yaklaşık 50 astronomik birim arasında gizlenen buzul gök cisimleri grubu olan Kuiper Kuşağı’na çok yakın bir bölgede yer alıyor olabilir. Zaman geçtikçe teleskoplar daha hassas hale gelerek Güneş Sistemi’nin en ücra bölgelerine daha fazla göz atmamıza imkân tanırken her geçen gün daha fazla TNO tespit ediliyor ve bu da karşımızdaki manzarayı daha karmaşık bir hale getiriyor.
BULGULAR TUTARLI GÖRÜNÜYOR
Bu gök cisimlerinden bir kısmı kümelenerek gruplar halinde hareket ediyor gibi görünüyorlar; bu ise etrafta gezinen çok daha büyük bir gök cisminin mevcudiyetiyle tutarlılık gösteren bir davranış. İki bilim insanı, bu cisimlere dair elde ettiğimiz en son veri birikimini kullanarak Neptün’ün yörüngesinin ötesinde saklanıyor olabilecek şeye ilişkin yaygın teorileri tekrar gözden geçirdiler.
İkili, makalelerinde, “Uzak ve eğimli bir yörüngede dönmekte olan Dünya benzeri bir gezegenin uzaklardaki Kuiper Kuşağı’nın üç temel niteliğini açıklayabileceğini tespit ettik” diye aktarıyorlar: “Bu nitelikler, Neptün’ün kütleçekimsel etkisinin ötesindeki yörüngelerde dönen kalabalık bir TNO grubu, dikkat çekici bir yüksek eğimli gök cismi kümesi ve kendine has yörüngeleri olan bazı sıra dışı cisimlerin varlığı olarak sıralanabilir.”
Bu gezegen, bu gök cisimlerinden bir kısmının neden Güneş’in çevresinde son derece uzun, tıpkı 11 bin 408 Dünya yılı yörüngeye sahip olan cüce gezegen Sedna gibi aşırı açılarda döndüğünü izah edebilir. Aslında, bu varsayımsal Dünya benzeri gezegen de Güneş’in çevresinde yaklaşık 30 derecelik bir eğimle dönüyor olmalı ve bu durum [şayet mevcutsa] onu sıra dışı bir cisim haline getirir.
Bununla birlikte araştırmacılar, sabırlı olmamız ve “Uzak Kuiper Kuşağı’ndaki yörünge yapısına dair daha ayrıntılı bilgiye ulaşana dek beklememiz gerek” diyor ve bu bilgiler “Dış güneş sistemindeki herhangi bir varsayımsal gezegenin varlığını ortaya çıkarabilir ya da boşa çıkarabilir” diye vurguluyorlar.
*Astronomik birim (simgesi: au veya AU), yaklaşık olarak Dünya’nın Güneş’e olan mesafesini gösteren bir uzunluk birimidir. Dünya’nın Güneş’e olan tam uzaklığı izlediği yörünge boyunca değişmekle beraber, 1 AU 2012 yılından beri 149.597.870.700 metre olarak kabul edilir.
Yazının orijinali Futurism sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
