ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns’ün, 11 yıl aradan sonra ilk kez 30 Mayıs’ta Yunanistan’ın başkenti Atina’ya ziyarette bulunduğu, ardından gizlice Dedeağaç’a gittiği bildirildi. Türkiye’ye 50 km uzaklıktaki Dedeağaç, son dönemde ABD’nin en önemli lojistik limanlarından biri haline geldi.

Yunan basınına göre, Burns, Atina’da gizli servis yetkilileri ve büyükelçilerle bir dizi toplantı yaptıktan sonra, Türkiye’den 50 km uzaklıkta bulunan Dedeağaç’ın bağlı olduğu Evros’a gitti. Yunan “Evros-news” sitesi, Burns’ün Atina’dan tek başına, sadece birkaç ajanla birlikte buraya gittiğini aktardı. Haberde, “Bu ziyaret için ne Yunan İstihbarat Teşkilatı’nın (EYP) yerel yetkilileri ne de Yunan polisi haberdar edildi” ifadesi kullanıldı.

ZİYARETİN AMACI BİLİNMİYOR

Dedeağaç limanını ziyaret eden Burns’ün ayrıca Meriç Nehri yakınlarındaki Ferecik ile Peplos kentlerine de gittiği öne sürüldü. Söz konusu Dedeağaç ziyaretinden Yunan Ulusal İstihbarat Teşkilatı ve polisin haberdar olmadığı iddia edilirken, Burns’ün kimlerle görüştüğü ve ziyaretinin amacı bilinmiyor.

BÜYÜKELÇİNİN AÇIKLAMASI

Burns’ün ziyaretinden bir gün sonra ise ABD’nin Atina Büyükelçisi Tsunis, Ukrayna, Bulgaristan,Romanya ve Moldova büyükelçileri ile birlikte Dedeğaç limanını ziyaret etti. Tsunis açıklamasında, Yunanistan’ın Balkanlar ve DoğuAkdeniz’de enerji denklemlerinde kilit rol oynadığını, özellikle de Dedeğaç’daki Yüzer Depolama Birimi’nin (FSRU) önemini vurguladı. Dedeğaç’ın sadece Yunanistan değil, diğer bölge ülkeleri için de güvenlik ve istikrar sağlayacak bir enerji merkezine dönüştüğünü kaydeden Tsunis, “Herkes, Dedeğaç’ın bir enerji ve ticaret merkezi, aynı zamanda NATO için de bir lojistik merkez olarak önemini kabul ediyor” dedi.

NEW YORK TIMES: ABD SİLAH MERKEZİ OLDU

2020’de patlak veren Doğu Akdeniz kriziyle birlikte Yunanistan’ın yanında saf tutan ABD, önce Güney’deki Suda’yı ardından da Kuzey Ege’deki Dedeağaç’ı yeni askeri üssü haline getirdi. Dedeağaç limanı, birkaç yıl öncesine kadar neredeyse hiç kullanılmıyordu, ABD tankları ve zırhlı araçlarını taşıyan gemilerin bir bir demir atmasıyla bütün gözlerin çevrildiği nokta haline geldi.

ABD gemilerinden inen askeri teçhizat miktarı, 2021’de bir önceki yıla göre 14 kat artarak 3 bin 100 ‘parçaya’ ulaştı. Pentagon, ‘parça’ terimini tanktan mühimmata her türlü teçhizat için kullanıyor. 2022’de ise bu sayıya şimdiden ulaşıldı.

Geçtiğimiz yıl Ağustos ayında Amerikan New York Times gazetesinde ‘Dedeağaç ABD ‘silah merkezi oldu’ başlığıyla bir haber yayımlandı. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla birkaç yıl öncesinde ıssız olan limandaki askeri hareketliliğin daha da arttığını vurgulayan New York Times, “Bu, Ukrayna’daki savaşın Avrupa’daki ekonomik ve diplomatik ilişkileri nasıl yeniden şekillendirdiğini gösteriyor” dedi.

Dedeağaç’ı ‘beklenmedik jeopolitik parlama noktası’ olarak niteleyen New York Times’ın haberine göre, ABD savaş gemileri tank ve kamyon indirmek için limana yanaştığında bölgede yumurta ve sigara kıtlığı baş gösteriyor.

ABD’nin Dedeağaç’a yaptığı yığınağın hem Rusya hem de Türkiye tarafından tepki gördüğünü belirten NYT, Ankara’nın Atina ve Washington arasındaki ilişkilerin derinleşmesini ‘potansiyel bir tehdit’ olarak gördüğü yorumunu yaptı:

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon ise Dedeağaç’a daha fazla yük taşıyabilmek için limanda inşaata başladı.

JEOPOLİTİK GELİŞMELER GERİ ADIM ATTIRDI

Yunanistan’ın kuzeyinde, Türkiye ve Bulgaristan sınırları yakınındaki Dedeağaç, Ukrayna savaşıyla birlikte NATO askeri teçhizatının Romanya ve Bulgaristan üzerinden Doğu Avrupa’ya sevkiyatında alternatif rota haline geldi.

Stratejik öneme sahip limanın geçen yıl özelleştirileceği duyurulmuştu ancak Atina yönetimi söz konusu karardan geri adım attı. Başbakan Kiryakos Miçotakis, Dedeağaç limanının elden çıkarılamayacak kadar değerli olduğunu belirterek devlete bağlı kalması gerektiğini açıkladı.

LİMANA BOŞ YANAŞAN GEMİ

Ağustos 2022’nin başında limana yanaşan 290 metre uzunluğundaki ABD gemisi USNS MENDONCA, Dedeağaç’a o güne kadar demirleyen en büyük araç oldu. USNS MENDONCA’nın öncekilerden farkı ise, boştu. Amerikan donanmasına ait yaklaşık 35 bin tonluk lojistik gemisine, Balkanlar ve Doğu Avrupa’dan ABD’ye geri götürülecek ekipman ve araçlar yüklendi.

MENENDEZ DE ZİYARET ETTİ

USNS MENDONCA’nın ayrılışından günler sonra, Batı Trakya’daki Dedeağaç’ın sürpriz bir konuğu vardı. Washington’da Türkiye karşıtı neredeyse her hamle ve tasarının altında imzası olan Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Bob Menendez, Dedeağaç Limanı’nı ziyaret etti. Liman yönetimi tarafından ‘resmi’ olmayan ziyaretin fotoğrafları paylaşıldı, Yunan medyası Bob Menendez’in Ege Denizi’ndeki İspeçe Adası’na uğradığını da yazdı.

Ziyaretin gerçekleştiği günlerde Yunan medyası ‘Dedeağaç Türkiye’nin sinirlerini geriyor’ başlıkları attı, Türk-Yunan sınırına 20 kilometre uzaklıktaki Giannouli’ye NATO askerlerinin konuşlanacağını yazdı. Giannouli’yi ‘Türkiye sınırına en yakın NATO üssü’ olarak tanımlayan yerel medya, Dedeağaç’ta Türkiye hariç tüm NATO üyelerinden birer askeri danışman olduğunu da ekledi.

‘KUZEYİN SUDA’SI’

Yunanistan Genelkurmay Başkanı Konstantinos Floros ise, Giannouli üssüne ‘Kuzeyin Suda’sı’ adını taktı. Yunanistan’ın en güneyindeki Girit Adası’nda yer alan Suda Üssü, 2020’de zirveye tırmanan Doğu Akdeniz gerilimi sonrasında bir ABD üssüne dönüştü. Washington Suda’ya uçak gemileri gönderdi ve dönemin ABD Savunma Bakanı Mike Pompeo üssü Yunan Başbakan Kiryakos Miçotakis’le birlikte ziyaret etti.

Kaynak: milliyet.com.tr