Bir uzay aracı, sonsuza dek yıldızlar arasında dolaşamaz.
Ancak Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) 1970’ler döneminden Voyager 2 adlı uzay aracına veda etmeye pek hazır değil. NASA’nın Dünya’dan en uzaktaki ikinci aracı olan Voyager 2, Güneş Sistemi’nin en dışındaki gezegenler ve ötesini keşfediyor. Fakat Voyager yıldızlar arası uzaya doğru saatte 54717.70 kilometre hızla ilerlerken yavaşça sonuna yaklaşıyor.
Voyager mühendisleri ısıtıcı ve diğer uçuş için önemli olmayan ancak aşırı güç tüketen bileşenleri kapatıyor. Durum yine de daha kötüye gidiyor. Uzay aracının güç kaynağı giderek azalırken, NASA araçtaki beş bilim aracından birini kapatmayı planlıyor. Bu da on yıllardır süren bir bilim görevinin sonu demek olacak.
Mühendisler son anda Voyager 2’nin ömrünü biraz daha uzatacak yeni bir plan geliştirdi. Bizden 19,3 milyar kilometre uzakta olan araçta gizli bir “güç hazinesi” yakaladılar ki bu da anahtar araçlardan birinin kapatılmasını üç yıl süreyle ertelemeye yetecek.
NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’ndan Voyager’in proje bilim insanı Linda Spilker yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Voyager araçlarından gelen bilimsel veriler, onlar Güneş’ten uzaklaştıkça daha da değerli hale geliyor bu yüzden de mümkün olduğunca fazla bilimsel aracı mümkün olduğunca uzun süre işler halde tutmak istiyoruz.”
Voyager 2 ve ikizi Voyager 1 orijinal yaşam beklentilerinin çok ötesine geçti. Jüpiter ve Satürn’ü, bu gezegenlerin uydularını ve Satürn’ün halkalarını incelemek için geliştirilen uzay araçlarının beş yıl boyunca görev yapmaları planlanmıştı.
Başarılarının ardından mühendisler görev süresini ikiye katlayıp iki gezegen daha ekledi: Uranüs ve Neptün. İki Voyager toplamda dört gezegen, 48 uydu ve bolca gezegensel manyetik alan ve halkalar inceledi.
Şimdi de Voyager uzay aracı Güneş’in etkisinin sınırlarını araştırıyor. Bu iki araç Güneş’in parçacıklar ve manyetik alanlardan oluşan uzaydaki koruyucu balonu diyebileceğimiz heliosferin dışına uzanan ilk uzay araçları oldu. Voyager ikizleri bilim insanlarına heliosferin, yıldızlar arası ortamda bulunan radyasyondan Dünya’yı nasıl koruduğuna dair önemli yanıtlar sunuyor. Bilim insanları yıldızlar arası uzayı ‘Güneş’in çevresini etkileyen ve sürekli akıştaki materyalinin dışındaki alan’ olarak açıklıyor.
Mühendisler, bilimsel araçları akım değişimi durumunda korumak için tasarlanmış bir parçada güç kaynağı olduğunu keşfetti. Elektriksel dalgalanmalar araçlara zarar verebilir, bu yüzden de bir regülatör yedek devreyi çalıştırıp, jeneratörlerdeki güç rezervini çekiyor. Şimdi Voyager 2’nin araçları ‘atıl durumdaki’ bu gücü kullanacak.
Her iki Voyager sondası da radyoizotop termoelektrik jeneratörler kullanıyor, ki bunlar da plütonyumun bozunması ile ortaya çıkan ısıyı elektriğe çeviriyor. Bu işlem her geçen yıl daha az enerji üretiyor.
Voyager 1 görevinin başlarında bir bilimsel aracını kaybettiği için zaten ikizinden daha az bilimsel araç kullanıyor. Bu yüzden de NASA’nın en azından önümüzdeki yıla kadar Voyager 1 için bir cihazı kapatıp kapatmama konusunda karar vermesi gerekmiyor. Eğer Voyager 2’deki bu yeni güç stratejisi işe yararsa, ekip aynısını Voyager 1 için de uygulamayı düşünecek.
Her ne kadar Voyager 2 artık bir voltaj güvenlik ağı olmadan uçsa da, mühendisler elektrik akımının görece istikrarlı olduğundan emin ve cihazlar için çok küçük bir risk olduğunu düşünüyorlar.
Voyager’in proje müdürü Suzanne Dodd konuyla ilgili açıklamada şunları söylüyor: “Bilimsel araçları daha uzun süre açık tutabilmenin ödülü çok büyük. Uzay aracını haftalardır izliyoruz ve bu yeni yaklaşımımız işe yarıyor gibi görünüyor.”
Elisha Sauers’in haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi
