Emeklilikte Yaşa Takılanlar olarak bilinen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Emeklilik başvuruları nasıl yapılacak? EYT’liler ilk maaşlarını ne zaman alacak? Memur, işçi, Bağ-Kur’lular nasıl başvuru yapacak? İşte tüm ayrıntılar…
EYT Kanunu ile birlikte ilk safhada 2 milyon 250 bin kişi emekli olacak.
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Çalışma Hayatı Uzmanı Tarkan Zengin, emeklilik sürecinin nasıl işleyeceğine ilişkin ayrıntıları paylaştı.
Kanunla işçiler, memurlar ve esnaf-zanaatkarlar olarak 3 grupta emeklilik işlemleri gerçekleşecek.
İşçiler emeklilik başvurusunu nasıl yapacak?
Zengin şu bilgileri verdi:
* Aktif çalışan işçiler SGK’dan ’emekli olabilir’ yazısını alıp iş yerlerine verecek.
* Bağ-Kur çalışanları bugün müracaatlarını yapabilecek.
* Emekli Sandığı mensupları iş yerlerine müracaat edecek, kurumlarından aldıkları emekli talep formu ile emeklilik işlemlerine başlayacak.
Zengin aktif olarak işçilerin ‘emekli olabilir’ yazısını alıp işverene verdikten sonra, işverenlerin 08 koduyla yaşlılık aylığı bağlaması nedeniyle işten çıkışların yapılması gerektiğini belirtti.
* Aktif çalışan işçilerin, emekli olabilir yazını alıp işverene emekli olmak nedeniyle işten ayrıldıklarını bildirdikten sonra işverenlerin ’08 koduyla emeklilik nedeniyle’ işten çıkışlarını yapması gerekiyor.
Peki prim gününü doldurmuş ve çalışmayan (işlerinden ayrılmış ve emeklilik için yaş şartını doldurmayı bekleyen vatandaşlar) ne yapacak? Nasıl emeklilik işlemlerini başlatacak?
* Bu kişiler de 8 Eylül 1999 yılından önce işe girmişler ise yaş şartı kaldırıldığı için bu emeklilik başvurusu yapacak.
* Aktif olarak çalışmayan ve EYT kapsamında olan işçilerin doğrudan EYT’ye müracaat hakları var. Bu kişilerin ’emekli olmaya hakkı vardır’ yazısı almasına gerek yok.
Memurlar emeklilik başvurusunu nasıl yapacak?
Tarkan Zengin, devlet kurumlarında çalışan memurların emeklilik başvurularındaki detayları da açıkladı.
* Aktif çalışan memurların kurumlarına emekli talep formlarını vermeleri yeterli olacak.
* 4/C’ye tabi olan memurlar emeklilik süreci hakkında kurumlara emekli talep formlarını verecek.
* Memurların kurumlarında atamaya yetkili olan amirleri tarafından emeklilik işlemleri başlatılacak.
* (HİTAP) Hizmet Takip Programı yetkilisi, amirin onayı ile birlikte emekli işlemleri için müracaatı başlatacak.
* Emekli Sandığı çalışanları yani memur olanlar aktif çalışıyorlarsa kurumlarına emekli talep formlarını vermeleri yeterli olacak.
Kamudan ayrılan ve SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışan vatandaşlar emeklilik başvurusunu nasıl yapacak?
Önceden memur olan ve emekli olmadığı halde işinden ayrılan ve SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışanlar nasıl emekli olacak.
* 4/C’li aylık bağlatma bağlantısından müracaat edebilecekler.
* Bu vatandaşalar doğrudan e-Devlet üzerinden 4/C’li aylık bağlatma bağlantısından müracaat edebilecek.
* 15-20 yıl çalışmış fakat memurluktan emekli olmadan ayrılmış kişiler EYT kapsamında emeklilik şartlarını karşılıyorlarsa e-Devlet üzerinden 4/C yani memurluk aylığı üzerinden müracaat edebilecek.
EYT’de ilk maaşlar ne zaman yatacak?
* EYT Kanunu kapsamında ilk maaşın Nisan ayında yatacak.
* Başvurunun yapıldığı ayı izleyen ay Nisan ayı olduğu için 1 Nisan itibarıyla emekli aylıkları hesaplara yatacak.
EYT’liler bayram ikramiyesini alacaklar
* EYT’liler günlük farklardan kaynaklanan maaş farklarını alacaklar.
* Bayram ikramiyesini alacaklar. Banka promosyonlarını da Nisan ayında alacaklar.
e-Devlet’te EYT düzenlemesi
Öte yandan EYT için e-Devlet’te yeni düzenlemeye gidildi. Başvuru için e-Devlet arama çubuğuna ‘EYT’ yazıldığında başvuru ekranı açılacak.
e-Devlet’te EYT başvuruları için e-Devlet arama çubuğuna EYT yazıldığında doğrudan başvuru ekranına yönlendirecek.
SGK, tüm işlemlerin e-Devlet’ten yapılabileceğini belirterek vatandaşları internetten işlem yapmaları konusunda uyardı. Emeklilik başvuru işlemleri posta yoluyla iadeli taahhütlü belge göndererek de yapılabiliyor.
EYT düzenlemesinin metni
“SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU İLE 375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 7438
Kabul Tarihi: 1/3/2023
MADDE 1- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 95- Bu maddenin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması için talepte bulunanlardan 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi, 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 2925 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi ve 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesi hükümlerine göre yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanırlar. Bu fıkra esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.
Birinci fıkra kapsamında yaşlılık veya emekli aylığı talebinde bulunarak ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde en son çalışılan özel sektör işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren bu Kanunun geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır. Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden tekrar yararlanılamaz. Bu fıkrada yer alan indirimden, bu Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan diğer şartlar sağlanmak kaydıyla yararlanılır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir.”
MADDE 2- 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 üncü maddesinin beşinci fıkrasının ikinci cümlesi ile geçici 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
2/3/2023”