Attila ve Hunların Roma İmparatorluğu’na saldırılarının ardında yatan sebep, yapılan yeni bir araştırmaya göre Tuna Nehri’nde yaşanan kuraklık olabilir.

Araştırmacılar, geçtiğimiz 2 bin yıla dair iklim verilerini, ağaçların gövdelerindeki halkalardan edindikleri bilgiler ışığında inceledi. Sonuçlar Doğu Avrupa’daki Hun bölgesinde 430 ve 450’li yıllar arasında sıra dışı geçen yaz mevsimleri ile ciddi kuraklık dönemleri yaşandığını gösteriyor.

Bu kurak dönemlerin, Hunların Romalılara karşı düzenli akınların sebebi olabileceği düşünülüyor. Bu dönemlerde Hunların, Roma İmparatorluğu’nun işlenmeye uygun topraklarını ve çiftlik hayvanlarını ele geçirmek için akınlar düzenlediği tahmin ediliyor.

Tarihteki en güçlü savaşçılardan biri olarak değerlendirilen Attila, Hunları Milattan sonra 434 yılından, öldüğü 453 yılına kadar yönetti. Tanrının Kırbacı olarak da bilinen Attila, günümüz Almanya ve Avusturya’sında yaşayan Gotlara saldırmasının ardından, Roma İmparatorluğu’na sefer düzenledi.

Temelde yatan sebep iklim değişiklikleri mi?

Bu yeni araştırma Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yürütüldü ve Roma Arkeolojisi Dergisi’nde yayınlandı. Araştırmacılar, Hun İmparatorluğu’nun, Romalılara yönelik saldırgan tutumunun temelinde, aşırı iklim değişiklikleriyle başa çıkabilme stratejisinin olabileceğini düşünüyor.

Yayınlanan araştırma sonuçlarında şu ifadeler kullanılıyor: “4. ve 5. yüzyılda, Doğu ile Merkez Avrupa’ya düzenlenen Hun akınları, Roma İmparatorluğu’nun sonunu getiren anahtar etkenlerden biri olarak değerlendiriliyor. Geç dönem yazılı Roma kaynaklarında bahsedilen Hunların gösterdiği saldırganlık, iklimde yaşanan dalgalanmaların sonucu olabilir.”

Tek bir ağaç bile kritik bilgiler barındırabilir

Ekibin çalışması arkeolojik, tarihi ve ağaç halkalarından alınan izotop örneklerinin analizini de içeren ekolojik kanıtları bir araya getiriyor. Bir ağacın halkalarının kimyasal karakteristiği, ağacın yaşamı boyunca geçirdiği her yılın mevsimsel koşulları hakkında bilgi verebiliyor. Araştırma, günümüz Çek Cumhuriyeti ve Güneydoğu Bavyera’sında 21 yaşayan ve 126 kurumuş meşe ağacı kalıntısı üzerinde, 27 bin 80 ayrı ölçümleme ile yapıldı. Karbon ve oksijenin izotopik imzalarının analizi, geçmiş dönemlerdeki iklim şartlarının görülebilmesini sağladı.

Şimdiye dek Hunların Roma’ya saldırılarının sebebiyle ilgili yazılı kaynak yetersizliğinden doları belirsizlik bulunurken, yapılan araştırma saldırıları iklimsel değişikliklere bağlıyor. Sonuçlar, Milattan sonra 420 ile 450 arasında yaşanan kuru dönemler sebebiyle iklimsel dalgalanmaların Hunların yaşadığı Tuna ve Tisza nehirlerinin ötesindeki arazilerin çoraklaşmasına, buradan alınan mahsüllerin de insan ve hayvanların beslenmesi için yetersiz kalmasına sebep olabileceğini gösteriyor.

Araştırmaya göre Hun saldırılarının en yıkıcı olanları, 447, 451 ve 452 yıllarında gerçekleşti ve bu yıllarda Avrupa’nın Karpatya Havzası’nda aşırı kuru yaz mevsimleri yaşandı.

Cambridge’den araştırmanın yazarı Dr. Susanne Hakenbeck’in MailOnline’a verdiği bilgilere göre, bu iklimsel değişiklikler bölgedeki Romalılara karşı düzenlenen akınları artırmış olabilir.

“Kuraklık, büyük hayvan sürülerine sahip Hunların, bu sürüleri koruyabilmelerine engel oldu. Hunlar büyük oranda bu sürülere bağımlıydı” diyen Hakenbeck, sözlerine şöyle devam ediyor: “Saldırıların hedeflerinden birinin yiyecek ve canlı hayvan kazanmak olması muhtemel, ancak buna dair bir kanıtımız yok. Hayvancılıkla uğraşan toplumlarda canlı hayvanlar için akınlar düzenlenmesi sık rastlanan bir durum.”

‘Beş günlük yolculuk genişliğinde’ toprak talep etti

Hunların altın talebinde bulunduğunu ve bir noktada da Tuna Nehri boyunca ‘beş günlük yolculuk genişliğinde’ toprak talep ettiğini söyleyen Dr. Hakenbeck, “Attila’nın altın talebinin sebebi bu altınlarla savaşçılarının bağlılığını güçlendirmekti. Ancak Tuna kıyısında istediği topraklar iklimle başa çıkma stratejisinin sonucu olarak görülebilir, sonuçta nehre yakın topraklar kuraklık dönemlerinde daha iyi otlaklar sunuyor” diyor.

Her ne kadar Avrupa’da Hun İmparatorluğu “Barbar” olarak adlandırılsa da, araştırma yaşanan olayları belgeleyen tarihi kaynakların, olaylara ilk elden şahit olmamış elit tabakadan Romalılar tarafından yazıldığına dikkat çekiyor.

Başta Roma ve Hunlar arasındaki diplomasi oldukça karmaşık ancak her iki taraf için de yararlıydı ve bu da Hunların bolca altına sahip olabilmesine yol açtı. Ancak iklim değişikliği bu durumu değiştirmiş olabilir.

Araştırmada, bununla ilgili şu ifadeler yer alıyor: “Bu işbirliği sistemi 440’larda bozuldu ve Hunların Roma topraklarına düzenli akınlar düzenleyip, altın taleplerini yükseltti. Sonunda bir kaç on yıl boyunca süren saldırıların ardından, MS 453 yılında Attila burun kanamasının yol açtığı boğulma sebebiyle ölünce, oğullarının taht kavgası ile Hunlar Roma için tehdit olmaktan çıkıp, topraklarının çoğunu kaybetti.”

Kaynak: Mashable//DailyMail, Erinç Eröz