Salona birlikte giren 6 muhalefet partisi liderleri, alfabetik sıraya göre protokole oturdu. Tuluhan Tekelioğlu’nun sunucusu olduğu tören, saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı.
Törende, CHP’den Muharrem Erkek, DEVA Partisi’nden Mustafa Yeneroğlu, DP’den Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi’nden Ayhan Sefer Üstün, İYİ Parti’den Prof. Dr. Bahadır Erdem ve Saadet Partisi’nden Bülent Kaya da yer aldı.
“HESAP VEREBİLİR BİR SİSTEM”
Törende ilk sözü alan CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, “Bu sistemde anayasadaki tarafsızlık yeminine rağmen parti genel başkanlığı ile devlet ve hükümet başkanlığı tek kişinin şahsında birleşmiş, partili cumhurbaşkanı ülkenin sorunlarını daha da derinleştirmiştir” ifadelerini kullandı.
CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, DEVA ve Gelecek Partisi genel başkanları Bilkent Otel’de buluştu. Liderler, 42 sayfalık Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem metnine imza attı.
İşte törende yapılan konuşmadan ayrıntılar…
Bülent Kaya:
-Siyasi etik kanunu hazırlayacağız.
-Öncelikli olarak kamu yönetimine eşitlik, tarafsızlık, liyakat, hukuka uygunluk ve şeffaflık ilkelerini hakim kılacağız. Tüm kamu kurumlarının, fonksiyon ve etkinliklerini gözden geçirerek ihtiyaçlar doğrultusunda yeniden yapılandıracağız.
-İkinci hedefimiz kamu görevine alınmada her kademede liyakat ve eşitlik ilkelerini hâkim kılmaktır. Mülakat uygulamalarına son vererek yazılı sınav sonuçlarını esas alacağız.
-Üçüncü hedefimiz yolsuzlukla etkin bir şekilde mücadele etmektir. Yolsuzlukla ilgili mevzuatı, Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu’nun tavsiye kararlarıyla tam uyumlu hale getireceğiz. Kamu İhale Kanunu’nu yenileyerek ihale mevzuatını tek kanunda düzenleyeceğiz.
-Dördüncü olarak Yerel yönetimlerin yetki ve sorumluluklarını artıracağız.
-Kayyum uygulamalarına son vereceğiz.YÖK kaldırılacak
-Merkez Bankası başta olmak üzere düzenleyici ve denetleyici kurallar getireceğiz. MB Bağımsız hareket edecek.
Bahadır Erdem:
-Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de kadın, erkek eşitliğinin tesis edildiği özgür ve demokratik bir Türkiye’yi inşa etmeye kararlıyız.
-Bu amaçla temel hak ve özgürlükler, dil, din, mezhep, siyasi ve sosyal aidiyet farkı gözetmeksizin tüm insanlar için güvenceye kavuşturulacak ve iç hukukumuz uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilecektir.
-RTÜK için yasal ve yapısal geliştirecek yeni maddeler koyacağız.
-Sivil toplum kuruluşlarının gösterileri yürüyüşlerini engelleyen düzenlemeleri kaldıracağız.
-Düşünce ve ifade, toplantı ve gösteri yürüyüşü ile örgütlenme özgürlüklerinin kullanımını engelleyen ya da ölçüsüz şekilde sınırlandıran mevzuatı yeniden düzenleyeceğiz. Demokratik toplumun gereklerine uygun olarak her türlü baskıya son vereceğiz
-Sosyal haklar da güvenceye kavuşacak. Devlet yardımlarını insan onuruna yakışır şekilde güçlendireceğiz.
-Doğal yaşam kaynaklarını korumayı anayasaya açık şekilde koyacağız.
-Basına görevini özgür halde yapacağı bir sistem kuracağız. TRT ve Anadolu Ajansı’nın bağımsızlığını yeniden düzenleyeceğiz ve tarafsız hale getireceğiz.
-İlk okul 1. sınıfa kadın-erkek eşitliği dersi konulacaktır.
-Kadına şiddetle etkin mücadele edilecektir. Uluslarası sözleşmeler etkin kullanılacaktır. Caydırıcı cezalar getirilecektir.
-Kadınlar eşitsizliklerle karşılaşıyor. Kadın-erkek eşitliğini bir devlet politikası haline getireceğiz.
-Herkesin inancına, düşüncesine saygılı toplumsal yaşama katıldığı bir sistemi inşaa edeceğiz.
-Düşünce ve ifade özgürlüklerini engelleyen mevzuatı yeniden düzenleyeceğiz. Her türlü baskıya son vereceğiz.
-İnternet mevzuatını ifade özgürlüğünü kısıtlamayacak şekilde düzenleyeceğiz.
-Toplantı ve yürüyüşü de yeniden düzenleyeceğiz. Keyfi kullanılmasını engelleyeceğiz.
-Demokratik hukuk devletini esas alıyoruz. Başta ifade ve basın özgürlüğü olmak üzere bütün özgürlüklerin garanti altına alındığı özgür bir Türkiye’yi inşaa etmeye kararlıyız.
-Türkiye’yi din, dil, cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm insanlar için eşit hale getirilecektir.
Ayhan Sefer Üstün:
-Sayıştay’ı yüksek mahkeme olarak düzenleyeceğiz.
-Yüksek seçim kurulunu yüksek mahkeme düzenleyecek. Yüksek yargı organı olarak çalışacak. İtiraz halinde denetleyecek.
-Bireysel başvurunun AYM’ye başvurusunu genişleteceğiz. AYM üyelerinin en az 4’de 3’ünün hukukçu olmasını sağlayacağız.
-Çoklu baro uygulamasına son vereceğiz.
-Yüksek yargı kurullarında adli ve idari yargı içerisinden doğrudan seçilecektir.
-Hakimler kurulu ve savcılar kurulu diye iki farklı kurul oluşturacağız.
-Devleti tazminata mahkum ettiren hakim ve savcılara bunun rücu edilmesini sağlayacağız.
-Zalimlere karşı mazlumların yanındayız.
-Yargının tarafsızlığı ve bağımsızlığını sağlayacağız. Yüksek yargı organlarının demokratik halini güçlendireceğiz. Yürütmenin müdehalesini engelleyeceğiz.
-Hakimlik savcılığı tam bağımsızlık için birbirinden ayıracağız.
-Hakim ve savcılarım mesleğe kabulünü yeniden düzenleyeceğiz.
-Anayasa Mahkemesi ile uyumlu kararlar alınmasını ve alınan kararların derhal uygulanmasını sağlayacağız.
Bülent Şahinalp:
-Savaşa hayır diyerek sözüme başlamak istiyorum. Yarının Türkiyesi için hazırladığımız Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de kuvvetler ayrılığı ilkesine ve etkin denge ve denetleme mekanizmalarına dayanan bir hükümet sistemi amaçlıyoruz.
-Öngördüğümüz bu sistemde millet iradesinin üstünlüğünü esas alan etkili ve katılımcı bir yasama organının yanında istikrarlı ve hesap verebilir bir yürütme organı oluşturacağız.
-Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de yürütme organı devletin ve milletin birliğini temsil eden, tarafsız, siyasi sorumluluğu olmayan cumhurbaşkanı ile yürütmenin asıl yetkili ve sorumlu kanadı olan yasama organının içinden çıkan ve Meclis’e karşı siyasi sorumluluğu bulunan bakanlar kurulundan müteşekkir olacaktır.
-Bu sayede cumhurbaşkanı kendisinden beklenen uzlaştırıcı hakem rolünü üstlenebilecek cumhurbaşkanlığı devletin ve milletin birliğini temsil etmesi amacıyla tarafsız ve partiler üstü bir yapıya kavuşturulacaktır. Yarının Türkiyesi’nde güçsüz ve istikrarsız hükümetlere yol açma tehlikesiyle karşı karşıya kalmamak amacıyla başbakan, bakanlar ve bakanlar kurulu güçlendirilecektir.
-Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de Cumhurbaşkanlığı makamının niteliğini, süresini, görev ve yetkilerini şu şekilde düzenledik;
-Cumhurbaşkanı ile Meclis’in görev sürelerinin ayrıştırılmaları amacıyla cumhurbaşkanının görev süresini 7 yıl olarak belirleyeceğiz.
-Bizler cumhurbaşkanının hem toplumun farklı kesimleri hem de Meclis’teki partiler karşısındaki tarafsızlığını tam anlamıyla sağlayabilmesini amaçlıyoruz. Bu nedenle cumhurbaşkanının sadece bir dönem için seçilmesi kuralını getireceğiz.
-Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de cumhurbaşkanlığını tarafsız bir makam olarak düzenleyeceğiz. Cumhurbaşkanı seçilen kişinin varsa partisiyle ilişiği kesilecek ve görev süresi sona eren cumhurbaşkanı aktif siyasette bir daha görev alamayacaktır. Devletin başı sıfatını taşıyan cumhurbaşkanlığı, temsili görev ve yetkilere sahip makam olarak düzenlenecektir.
-Yürütmeye dair icrai yetkiler TBMM’ye karşı siyasi sorumluluğu olan başbakan ve bakanlardan oluşan bakanlar kurulu tarafından kullanılacaktır. Cumhurbaşkanının istisnai nitelikle tek başına yapabileceği işlemler ise anayasada ayrıntılı olarak düzenlenecektir.
-Cumhurbaşkanının icrai bir yetkiye sahip olamamasına uygun olarak görevi ile ilgili siyasi sorumsuzluğu esas alınacaktır. Bununla birlikte, cumhurbaşkanının hukuki ve cezai sorumluluğuna ilişkin esaslar anasyada düzenlenerek yargılama makamı ve usulü açıkça belirtilecektir.
-Bakanlar kurulu, başbakanın başkanlığında toplanacaktır. Yetkide ve sorumlulukta paralellik ilkesi gereğinde başbakanlık ve bakanlar kurulu Meclis’e karşı sorumlu olacaklardır. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de hükümete istikrar kazandırmak amacıyla gensoru ile yapıcı güvensizlik oyu birleştirilecektir. Hükümetin düşürülmesi, yeni hükümetin TBMM’de üye tam sayısının salt çoğunluğuyla seçilmesi şartına bağlı olacaktır.
-Yürütme başlığı altında ele aldığımız bir diğer konu ise olağanüstü hal yönetimidir. Buna göre Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de Cumhurbaşkanının ya da Bakanlar Kurulu’nun tek başına OHAL ilan etme yetkisi olmayacaktır. OHAL ilan etme yetkisi cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’na ait olacaktır. Bu yetki TBMM’nin onayına da tabi tutulacaktır.
-OHAL’in keyfi yönetime dönüşmesine engel olmak amacıyla OHAL KHK’larına hukuk sistemimizde yer verilmeyecektir.”
Mustafa Yeneroğlu:
-Masum insanların bombalanmasına hayır diyerek sözlerime başlamak istiyorum.
-Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ile katılımcı, özgürlükçü ve çoğulcu demokrasinin gereklerine uygun, kuvvetler ayrılığı ilkesi ile etkin denge ve denetleme mekanizmalarına dayanan bir hükümet sistemi amaçlıyoruz.
-Hükümet sistemimizde temsilde adalet ile yönetimde istikrar ilkelerini eşit şekilde esas almaktayız. Meclisi güçlendirirken hükümeti zayıflatmama, hükümeti güçlendirirken meclisi zayıflatmama kararlılığı içindeyiz. Bu amaçla öncelikle etkili ve katılımcı bir yasama öngörüyoruz.
-Bu kapsamda Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’in kalbi olan Meclis’in temsil yeteneği arttırılacak, kanun yapma ve yürütmeyi denetleme işlevleri etkili kılınacaktır. Böylece yasama organının daha demokratik ve daha etkili olması sağlanacaktır.
-Ayrıca Meclis iç tüzüğünde katılımcılık ön plana çıkarılacak, siyasi partiler kanununda yapılacak değişiklikle parti içi demokrasi ilkeleri tesis edilecektir.
-Temsil gücünü arttırmak, temsilde adaleti ve çoğulcu demokrasiyi sağlamak amacıyla seçim barajını yüzde 3’e düşüreceğiz. Yurt dışındaki 6 milyondan fazla vatandaşımızın Meclis’te temsilinin sağlanması için yurt dışı seçim çevresi oluşturacağız.
-Siyasi partilere ve adaylara yapılan belirli miktarın üzerindeki bağışların ve seçim dönemlerinde yapılan tüm harcamaların kamuoyuna açıklanmasını zorunlu tutacağız.
-Adil rekabet koşullarının sağlanması ve demokratik siyasi hayatın güçlendirilmesi amacıyla en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde en az yüzde 1 oy alan siyasi partiler Hazine yardımından faydalanmaya hak kazanacaktır.”
Muharrem Erkek:
-16 Nisan 2017 referandumuyla Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmiştir. Çoğulculuk yok sayılmıştır.
-Dar bir komisyon tarafından hazırlanan sistem 41 günde kabul edilmiştir. Devletin tüm imkanları ‘evet’ demek için seferber edilmiştir.
-Neden yanlıştır. Kefyiyliğe yol açmıştır. Denetimsiz ve geniş yetkiler getirerek demokrasiden uzak bir hale gelmiştir. Egemenlik şahsileşmiştir. Bizler bu sisteme karşı çıkıyoruz.
-Denetim yetkisi işlevsiz hale getirilmiştir. Partili Cumhurbaşkanı bağımsız yargıyı yok etmişti.
-Hukuk iktidarın baskısı altındadır. Bizler geçmişin dar kalıplarını da reddediyoruz.
-Vesayetçi uygulamalara yol vermeyecek güçlendirilmiş parlamenter sistemini anlatarak eski sisteme dönmüyoruz. Yeni bir parlamenter sistemi taçlandırıyoruz.
-Söz veriyoruz güçlendirilmiş parlamanter sistemde bağımsız hukuku teminat altına alacağız.
